برهان اجماع

برهان اِجْماع (common consent argument)
برهانی که طبق آن هرگاه اجماع مردم امری را به گونۀ معینی تصور کرد باید آن را همان‌گونه دانست. این برهان اگرچه کلاً بی‌اعتبار است (مثلاً عموم مردم ممکن است زمین را مسطح بدانند درحالی‌که چنین نیست)، اما در موارد خاصی مجاب‌کننده است. مثل این‌که جامعه‌ای یک ساخت زبانی را ساختی دستوری پذیرفته شده بداند یا برای اصطلاحی معنای خاصی قائل شود. برهان اجماع (که گاهی بر آن عُرفی نیز گفته می‌شود) اصولاً امری نسبی و مبتنی بر عرف جامعه است و می‌تواند با تغییر جامعه یا زمانه تغییر کند، از این رو همانند عقل سلیم، دشوار می‌توان برای آن جایگاهی منطقی در شناخت‌شناسی معین‌ کرد.

---