موگابه، رابرت (۱۹۲۵)
موگابِه، رابِرت (۱۹۲۵-2019)(Mugabe, Robert)
سیاستمدار اهل زیمبابوه، از ۱۹۸۰ نخست‌وزیر و از ۱۹۸۷ رئیس‌جمهور آن کشور. به‌سبب فعالیت‌های ملی‌گرایانه‌اش از ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۴ در بازداشت بود و پس از آن در مقام رهبر زانو (اتحاد ملی افریقایی زیمبابوه)[۱]، که از ۱۹۸۰ به‌بعد زانو ـ جبهۀ میهنی[۲] خوانده شد، از موزامبیک به جنگ چریکی با حکومت رودزیا پرداخت. پس از استقلال زیمبابوه، اولین نخست‌وزیر آن کشور شد. از ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۷، که دو حزب زانو و زاپو (اتحاد خلق افریقایی زیمبابوه)[۳]، به رهبری موگابه درهم ادغام شدند، با جاشوا نکومو[۴]، رهبر زاپو، اتحادی نه چندان پایدار داشت. در دهۀ ۱۹۹۰ و در ۲۰۰۰، که زیمبابوه دچار افت اقتصادی و رشد خشونت‌های سیاسی شد، موگابه با انتقادات فراوان روبه‌رو شد. با ادغام زانو ـ جبهۀ میهنی و زاپو در ۱۹۸۷، عملاً دولتی تک‌حزبی در زیمبابوه روی کار آمد ولی پیشنهادهای موگابه برای رسمیت بخشیدن به این نظام در قانون اساسی در ۱۹۹۰ رد شد. ناتوانی وی از پیش‌بینی خشکسالی در جنوب افریقا (۱۹۹۱ـ۱۹۹۲) و چاره‌اندیشی برای آن لطمۀ شدیدی به محبوبیتش زد، اما در فوریۀ ۱۹۹۶، بی‌هیچ رقیبی، بار دیگر به ریاست جمهوری انتخاب شد. در مه ۱۹۹۸، دانشجویان بر‌ضد دولت، که متهم به فساد بود، تظاهرات کردند و در نوامبر هم، به‌سبب افزایش بهای سوخت و مداخلۀ زیمبابوه در جنگ کنگو، اعتراضات خشونت‌باری در هراره[۵] بروز کرد. در فوریۀ ۱۹۹۹ و اکتبر ۲۰۰۰ نیز اعتراضات شدت گرفت. در ۲۰۰۰، موگابه از هجوم کهنه‌مبارزان استقلال به مزارع سفیدپوستان حمایت کرد و برای ضبط زمین‌ها بدون پرداخت غرامت به اختیارات ویژۀ ریاست جمهوری متوسل شد. دیوان عالی زیمبابوه این سیاست را، که مشکلات اقتصادی زیمبابوه را شدیدتر کرد، غیرقانونی دانست. در ژوئن ۲۰۰۰، گروه هوادار حقوق بشر موسوم به حقوق افریقا[۶] گزارش شدیداللحنی دربارۀ دولت وی منتشر و آن را به فساد، نقض حقوق بشر، و رعایت‌نکردن حاکمیت قانون متهم کرد. موگابه از قوم شونا[۷] است و تحصیلات خود را در دانشگاه فورت هیر[۸]، در افریقای جنوبی، به‌انجام رسانده است.