ذهبی، شمس الدین محمد (دمشق ۶۷۳ـ۷۴۸/۷۵۳ق)

ذَهَبی، شَمس‌الدین محمد (دمشق ۶۷۳ـ۷۴۸/۷۵۳ق)

شمس الدین محمد ذهبی
زادروز	دمشق ۶۷۳ق
درگذشت	۷۴۸/۷۵۳ق
شغل و تخصص اصلی	مورخ
شغل و تخصص های دیگر	محدث
گروه مقاله	تاریخ جهان
خویشاوندان سرشناس	تقی الدین (پدر)

مورخ و محدث شافعی. در زادگاهش و در قاهره تحصیل کرد و از بیش از ۱۲۰۰ استاد حدیث گرفت، سپس به دمشق بازگشت و در مدرسۀ ام صالح به تدریس پرداخت. بسیار کوشا و خستگی‌ناپذیر بود و حتی پس از این‌که نابینا شد (ح ۷۴۱/۷۴۳) هرگز از کار و تحقیق دست نشست. از شاگردان بنامش می‌توان از عبدالوهاب سبکی نام برد که پدرش تقی‌الدین نیز از دوستان ذهبی بوده است. تاریخ‌الإسلام یا مختصری از آن با نام العبر فی خبر من غبر بزرگ‌ترین اثر اوست که به سبب حجم بسیارش مؤلف و دیگران چند تلخیص از آن فراهم کرده‌اند. دول‌الإسلام یا التاریخ الصغیر، تلخیص کتاب پیشین؛ الإصابة فی تجرید اسماء‌الصحابة؛ طبقات القراء المشهورین، و سیَر أعلام‌النبلاء؛ میزان‌الاعتدال فی نقد الرجال؛ تذهیب‌الکمال؛ العبر فی اخبار البشر، تذکرة الحفّاظ.