شمس، محمدقلی (تهران ۱۲۸۳ـ ۱۳۸۳ش)

چشم‌پزشک ایرانی. بنیادگذار چشم‌پزشکی مدرن در ایران است. پس از طی دورۀ ابتدایی و متوسطه در زادگاه خود، مدت کوتاهی به دارالفنون رفت و در رشتۀ پزشکی تحصیل کرد. در ۱۳۰۲ش برای ادامۀ تحصیلات به اروپا رفت و همزمان با تحصیل پزشکی در دانشکدۀ پزشکی‌ـ ‌نظامی لیون به تحصیلات نظامی نیز پرداخت. در ۱۳۰۸ش در رشتۀ چشم‌پزشکی متخصص شد. پس از بازگشت به ایران، با سِمت استادی در دانشکدۀ پزشکی دانشگاه تهران به تدریس پرداخت و در ۱۳۱۳ش نخستین‌بار عمل پیوند قرنیه را انجام داد. بیمارستان فارابی به همت او تأسیس شد و به‌تدریج گسترش یافت. بیماری تراخم را در جنوب ایران ریشه‌کن کرد. در ۱۳۲۶ش، انجمن چشم‌پزشکی ایران را تأسیس کرد. در ۱۳۳۳ش، به عضویت انجمن بین‌المللی چشم‌پزشکی پذیرفته شد. در ۱۳۴۷ش مجلۀ انجمن چشم‌پزشکی ایران را منتشر کرد.