دوس سانتوس، ژوزه ادواردو
| ژوزه ادواردو دوس سانتوس Jose Eduardo Dos Santos | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۴۲م |
| درگذشت | ۲۰۲۲م |
| ملیت | آنگولایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | مهندسی پتروشیمی و ارتباطات دوربرد نظامی اتحاد شوروی |
| شغل و تخصص اصلی | سیاستمدار |
| سمت | رئیسجمهور آنگولا, عضو جنبش خلق برای آزادی آنگولا |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
دوس سانْتوس، ژوزه اِدواردو (۱۹۴۲-۲۰۲۲م)(Dos Santos, Jose Eduardo)
سیاستمدار چپگرای آنگولایی، از ۱۹۷۹ رئیسجمهور این کشور و عضو جنبش خلق برای آزادی آنگولا (مپلا)[۱]. در ۱۹۸۹، دربارۀ خروج نیروهای افریقای جنوبی و کوبا مذاکره کرد و در ۱۹۹۱، با انعقاد قرارداد صلحی به جنگ داخلی پایان داد. در ۱۹۹۲، با مخالفتِ ژوناس ساویمبی[۲]، رهبر گروه شورشی اتحاد ملی برای استقلال کامل آنگولا (یونیتا)[۳]، با پیروزی او در انتخابات چند حزبی، درگیریها از سر گرفته شد و به جنگ داخلی تمامعیاری در ۱۹۹۳ انجامید. نمایندگان دو رهبر در ۱۹۹۴ موافقتنامۀ صلحی امضا کردند. در ۱۹۹۶، ساویمبی پیشنهادِ دوسسانتوس را برای قبول مقام معاونت ریاست جمهوری نپذیرفت. دوس سانتوس در خانوادهای تهیدست از اهالی لوآندا[۴]، پایتخت آنگولا، بهدنیا آمد و در همان شهر تحصیل کرد. در ۱۹۶۱، به شاخۀ جوانان مپلا پیوست و به نمایندگی فعال این حزب در کنگو ـ برازاویل[۵] رسید. در ۱۹۶۳، برای تکمیل تحصیلات دانشگاهی خود در رشتۀ مهندسی پتروشیمی و ارتباطات دوربرد نظامی به اتحاد شوروی رفت. در ۱۹۷۰، به آنگولا بازگشت و جنگ چریکی برضد پرتغالیها را از سر گرفت (۱۹۷۰ـ۱۹۷۳)، جنگی که پس از استقلال آنگولا در ۱۹۷۵ به صورت جنگ داخلی میان مپلا و یونیتا ادامه یافت. در دورۀ ریاست جمهوری اوگوستینو نتو[۶] مقامهای مهمی داشت، و پس از درگذشت نتو جانشین او شد. دوس سانتوس بهرغم قطعی نبودن آتشبس میان مپلا و یونیتا در ۱۹۹۱، به وعدهاش مبنی بر اجرای اصلاحات سیاسی اساسی تأکید کرد. او در ژوئن ۱۹۹۶، دو سال پس از امضای قرارداد صلح، سازمانبندی دولت خود را از اساس تغییر داد.
دوس سانتوس، ۸ ژوئیه ۲۰۲۲م (۱۷ تیر ۱۴۰۱ش) در سن ۷۹ سالگی در بارسلون، اسپانیا، بر اثر ایست قلبی تنفسی درگذشت.