مانه، ادوآر (۱۸۳۲ـ۱۸۸۳)

ادوآر مانه Edouard Manet
زادروز	۱۸۳۲م
درگذشت	۱۸۸۳م
ملیت	فرانسوی
شغل و تخصص اصلی	نقاش
سبک	امپرسیونیسم
آثار	بار در فولی برژر، نوشنده عرق افسنتین (۱۸۵۹م)، ناهار در چمنزار (۱۸۶۳م)، الیمپیا (۱۸۶۵م)، اعدام ماکسیمیلیان، آبجوی تگری (۱۸۷۳م)، زن پیشخدمت آبجوفروشی (۱۸۷۸ـ۱۸۷۹)
گروه مقاله	نگارگری و مجسمه سازی جهان

زن پیشخدمت آبجوفروشی اثر ادوآر مانه

مانه، ادوآر (۱۸۳۲ـ۱۸۸۳م)(Manet, Edouard)

نقاش فرانسوی. از هنرمندان پیشتاز قرن ۱۹م بود، و اغلب پدر نقاشی معاصر به‌شمار می‌رود. بر سنّت آکادمیک شورید، و واقع‌گرایی صریح و بی‌تکلّفی را پدید آورد که از نیروهای زایندۀ امپرسیونیسم بود. درون‌مایه‌های آثارش اغلب معاصر بودند، همچون بار در فولی برژر (۱۸۸۲م؛ نگارخانۀ کورتو، لندن). مانه نزد یک نقاش تاریخ‌نگار، آموزشی کاملاً آکادمیک دید، و از گویا، ولاسکز، و کوربه بسیار تأثیر پذیرفت. اگرچه هرگز آثارش را همراه امپرسیونیست‌ها به‌نمایش نگذاشت ـ در آثارش نوعی نظم، و ترکیب‌بندی کلاسیک حاکم بود ـ بسیاری از امپرسیونیست‌ها از هنر پیشتاز او تأثیر گرفتند. مانه، خود از اوایل دهۀ ۱۸۷۰م، از هنرمندانی همچون برت موریزو تأثیر پذیرفت و آثارش خواه از حیث پرداخت، و خواه از نظر رنگ آزادانه‌تر شدند. نوشندۀ عرق افسنتین (۱۸۵۹م)، نخستین اثری که روانۀ سالن کرد، و دیگر آثاری که متعاقب آن فرستاد، همگی رد شدند. با چیره‌دستی توانست درون‌مایه‌های استادان کهن را با قالبی جدید در دو نقاشی مشهورش با نام‌های ناهار در چمنزار (۱۸۶۳م؛ برگردان امروزی کنسرت روستایی جورجونه) و الیمپیا (۱۸۶۵م؛ روزآمدِ ونوسِ‌ تیسین)، هر دو در موزۀ دورسۀ پاریس، عرضه کند؛ لیکن هر دو اثر سوء تعبیر شدند و برهنه‌نمایی‌های نامتعارف آن‌ها جنجال آفریدند. زولا، بودلر، و مالارمه دربرابر طوفان عمومی، به دفاع از او برخاستند. ناهار در چمنزار در ۱۸۶۳م در نمایشگاه مردودان به‌نمایش درآمد، و مظهر طغیان علیه تعصّبات خشک آکادمیک شد. مانه که خود طبیعتی طغیان‌گر داشت، شمع محفل هنرمندان جوانی شد که در نشست‌ها و گفتگوهای آنان در کافۀ گِربوا، امپرسیونیسم نطفه بست. در نمایشگاه انفرادی‌اش در ۱۸۶۷م، از نمایش تابلوی اعدام ماکسیمیلیان (که چهار نسخه از آن در بوستون، مانهایم، کپنهاگ، و بخش‌هایی از نسخۀ دوم در نگارخانۀ ملی لندن وجود دارد) به دلایل سیاسی و نه زیباشناختی، جلوگیری کردند. پس از جنگ فرانسه و پروس، که در مقام افسری از گارد ملی خدمت کرد، با تأثیر از مونه و برت موریزو، شاگرد و زن‌برادرش، به نقاشی در هوای آزاد رو آورد. در آرژانتوی با مونه و رنوار هنر آفرید (۱۸۷۴م)، ولی از شرکت در نمایشگاه‌های امپرسیونیست‌ها خودداری کرد. رنگ‌هایش زنده‌تر شدند، ولی بیشتر به‌لحاظ وضوح و شفّافیت طراحی اولیه‌اش، به امپرسیونیسم گرایید تا به‌لحاظ رنگ‌گذاری بر تابلوها. کاباره و کاباره‌روها در آثار متأخر مانه (همچون آثار دگا) اغلب حضور دارند، ازجمله در تابلوهای آبجوی تگری (۱۸۷۳م)، زن پیشخدمت آبجوفروشی (۱۸۷۸ـ۱۸۷۹م)؛ و بار فولی برژر، شاهکار پرآوازه‌ای که پس از نخستین حملۀ بیماری مهلکش خلق کرد.

---