ایپاتیف، ولادیمیر (۱۸۶۸ـ۱۹۵۲)

ایپاتیِف، وِلادیمیر (۱۸۶۸ـ۱۹۵۲)(Ipatieff, Vladimir)

متخصص امریکایی شیمی آلی، زادۀ روسیه. استفاده از کاتالیزگر را در شیمی آلی، خصوصاً در واکنش‌های هیدروکربن‌ها، گسترش داد. در مسکو زاده شد. با درجه افسری وارد ارتش امپراتوری روسیه شد و در دانشگاه میخائیل آرتیلری، در سن‌پترزبورگ، همچنین در مونیخ آلمان درس خواند. دوره کوتاهی نیز در فرانسه در زمینۀ مواد منفجره تحقیق می‌کرد. در ۱۸۹۹، به روسیه برگشت و در دانشگاه میخائیل آرتیلری به تدریس شیمی و فرآیندهای شیمیایی مواد منفجره پرداخت. طی جنگ جهانی اول و در انقلاب روسیه، پست‌های اجرایی و مشاوره‌ای متعددی داشت. در ۶۴سالگی بالاجبار به امریکا رفت و از ۱۹۳۱ تا ۱۹۳۵، استاد دانشگاه نورت‌وسترن در ایلینوی، و مشاور شرکت فرآورده‌های نفتی یونیورسال در شیکاگو بود. در ۱۹۳۸، این شرکت برای احداث آزمایشگاه فشار بالای ایپاتیف در نورت‌وسترن سرمایه‌گذاری کرد. در ۱۹۰۰، ایپاتیف ماهیت ویژۀ کاتالیزگر را در واکنش‌‌های گازی آلی در دماهای بالا کشف کرد و به‌چگونگی استفاده از فشارهای بالا نیز پی‌ برد. نتایج این تحقیقات بعدها برای مایعات نیز به‌کار رفت. همچنین، اتوکلاوی ساخت که آن را بمب ایپاتیف می‌نامید و از آن برای گرم‌کردن ترکیبات مایع تا دمایی بالاتر از نقطه جوش آن‌ها تحت فشار بالا استفاده کرد. متان را سنتز کرد و پلی‌اتیلن را با بسپارش (پلیمریزاسیون) اتیلن (اتن) ساخت. در شیکاگو، واکنش‌های کاتالیزوری دمای بالا را دربارۀ بنزین به‌کار گرفت تا به عدد اکتان بالاتری دست یابد. این روش، که هنوز هم کاربرد دارد، طی جنگ جهانی دوم و برای تولید سوخت هواپیما بسیار کارآمد بود.

 

---