آرمانشهر

آرْمانْشَهر (utopia)
اصطلاحی در علوم اجتماعی و سیاسی که ترجمه واژۀ یونانی «اوتوپیا» ست و به آن مدینۀ فاضله و ناکجاآباد هم گفته‌اند. واژۀ «اوتوپیا» را سِر تامس مور، متفکر انگلیسی، در کتابش با عنوان اوتوپیا (۱۵۱۶م) وضع کرد؛ این کلمه از واژه‌هایی یونانی به‌معنی «نه» و «مکان» مشتق شده است. اما این مفهوم مدت‌ها پیش از مور وجود داشته است. یک نمونۀ آن «باغ عدن» در کتاب مقدس و قرآن است، نمونه دیگر اصطلاح «مدینۀ فاضله» در آثار فارابی است، نمونۀ دیگر، جمهوری افلاطون است که در آن، افلاطون‌ گویی فیلسوفان را به تأسیس کشوری آرمانی فرامی‌خواند. مور در کتاب خود جامعه‌ای خیالی را توصیف می‌کند که در آن نابرابری در ثروت و مقام که از مشخصات انگلستان عصر خاندان تودور بود، وجود نداشته باشد. امروز به هر نوع جامعۀ آرمانی و خیالی که کمال مطلوب انسان است، آرمانشهر یا اوتوپیا می‌گویند.

 

---