سفیداب شیخ

سفیداب شیخ (white lead)

مادۀ سنگین سفیدرنگ سمی. در آب حل نمی‌شود و کاربرد گسترده‌ای به‌منزلۀ رنگدانۀ سفید و پایۀ رنگ دارد. این ماده یکی از قدیمی‌ترین رنگدانه‌هایی است که انسان به‌کار برده است. به‌لحاظ شیمیایی، کربنات قلیایی سرب یا مخلوطی از کربنات سرب و هیدروکسید سرب است. این ماده را به روش‌های گوناگون آماده می‌کنند. برای استفاده در ساخت رنگ، ابتدا آن را به‌صورت پودری نرم می‌سایند و با روغن بزرک مخلوط می‌کنند. پوشانندگی آن از اغلب رنگیزه‌های سفید دیگر بیشتر است، اما مصرف آن معایبی نیز دارد. براثر واکنش با هیدروژن ‌سولفید و بعضی دیگر از ترکیبات گوگردی موجود در جو، سرب با گوگرد ترکیب شده و سولفید سرب تشکیل می‌دهد که ماده‌ای تیره است. به مرور زمان، روی رنگ‌هایی که با سفیداب شیخ ساخته می‌شوند، قشری گچ‌مانند تشکیل می‌شود. سفیداب شیخ به‌شدت سمی است و نقاشانی که آن را مصرف می‌کنند، غالباً به عارضه‌ای معروف به دل‌پیچۀ نقاش (قولَنج نقاش) مبتلا می‌شوند که علت آن جذب مقدار فراوان این ماده در بدن آنان است.