نمایش مبدأ برای آتاتورک، مصطفی کمال (۱۸۸۱ـ۱۹۳۸)


{{جعبه زندگینامه
|عنوان =مصطفی کمال آتاتورک
|نام =Mustafa Kemal Atatürk
|نام دیگر=
|نام اصلی=مصطفی کمال پاشا
|نام مستعار=
|لقب=غازی (فاتح)
|زادروز=تسالونیکی ۱۸۸۱م
|تاریخ مرگ=۱۹۳۸م
|دوره زندگی=
|ملیت=ترکیه ای
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =دولتمرد
|شغل و تخصص های دیگر=نظامی
|سبک =
|مکتب =
|سمت =فرمانده سپاهیان ترک مخالف یونانیان (۱۹۲۱م)، رییس جمهور ترکیه (از ۱۹۲۳م)
|جوایز و افتخارات =
|آثار =
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =تاریخ جهان
|دوره =
|فعالیت های مهم =اخراج یونانیان از خاک ترکیه (۱۹۲۱-۱۹۲۲م)
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}[[File:10030400.jpg|thumb|آتاتورک، مصطفی کَمال]]آتاتورک، مصطفی کَمال (۱۸۸۱ـ۱۹۳۸م) Atatürk, Mustafa Kemal<br/> 

(نام اصلی:‌ مصطفی کمال پاشا<ref>Mustafa Kemal Pasha</ref>) آتاتورک در زبان ترکی به‌معنی «پدر ترک‌ها» است. سیاستمدار، ژنرال ترک و نخستین رئیس‌جمهور [[ترکیه]]، از ۱۹۲۳م. پس از [[جنگ جهانی اول]] یک حکومت موقت شورشی تأسیس کرد. ارتش ترکیه، به رهبری او، یونانیان اشغالگر را از خاک ترکیه اخراج کرد (۱۹۲۱ـ۱۹۲۲م). بانی جمهوری ترکیه است که با دیکتاتوری و سیاست مستمر و بنیادینِ غربی‌شدن بر آن کشور حکومت کرد. کمال که در [[تسالونیکی]]<ref>Thessaloniki</ref> زاده شد. به‌سبب پیوستن به انجمنی انقلابی از آن شهر تبعید شد. (۱۹۰۴م) اما بعد او را عفو کردند، در ارتش ترقی کرد و تا حدودی باعث دفاع پیروزمندانه از [[داردانل]]<ref>Dardanelles</ref> در برابر انگلیسی‌ها بود (۱۹۱۵م). پس از آن‌که ترکیه شکست خورد (۱۹۱۸م)، او را به‌منظور اجرای خلع سلاح نیروهای ترک، براساس مفاد قرارداد ترک مخاصمه، به درون خاک [[آناتولی]]<ref>Anatolia</ref> فرستادند، اما کمال به‌جای این کار، حکومتی موقت تشکیل داد که مخالف حکومت [[قسطنطنیه]]<ref>Constantinople</ref> بود ([[استانبول]] امروزی که در آن زمان تحت اشغال [[متفقین]]<ref>Allied</ref> بود). فرمانده سپاهیان ترک مخالف یونانیان بود (۱۹۲۱م)، که بخش بزرگی از آناتولی را اشغال کرده بودند. در نبرد [[سقاریه|سَقاریه]]<ref>Battle of Sakaria</ref> از ۲۳ اوت تا ۱۳ سپتامبر همان سال آنان را شکست داد، درنتیجه به او لقب غازی (فاتح)<ref>Ghazi (the Victorious)</ref> دادند. سپس در ظرف یک‌سال یونانیان را از خاک [[ترکیه]] بیرون راند. وی با دیپلماسی خود از جنگ با انگلیسی‌ها جلوگیری کرد و ترکیۀ اروپایی نیز تحت‌ اختیار کمال درآمد. در ۲۹ اکتبر ۱۹۲۳م، رژیم ترکیه جمهوری و مصطفی کمال نخستین رئیس‌جمهور آن اعلام شد.


----[[Category:تاریخ جهان]] [[Category:امپراتوری عثمانی و ترکیه]]