نمایش مبدأ برای بسل، فریدریش (۱۷۸۴ـ۱۸۴۶)


بِسِل، فریدریش (۱۷۸۴ـ۱۸۴۶)(Bessel, Friedrich)

{{جعبه زندگینامه
|عنوان =فریدریش بسل
|نام =Friedrich Bessel
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=آلمان ۱۷۸۴ م
|تاریخ مرگ=۱۸۴۶ م
|دوره زندگی=
|ملیت=آلمانی
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =اخترشناس
|شغل و تخصص های دیگر=
|سبک =
|مکتب =
|سمت =دستیار رصدخانه لیلینتال، مامور ساخت رصدخانه در کونیکسبرگ (تکمیل در ۱۸۱۳)، مدیر رصدخانه در کونیکسبرگ تا پایان عمر
|جوایز و افتخارات =
|آثار =مبانی اخترشناسی
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =ریاضیات
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}

اخترشناس و ریاضی‌دان آلمانی. برای اولین‌بار فاصلۀ تقریبی تا یک ستاره را، با اندازه‌گیری اختلاف‌منظر<ref>parallax

</ref> (جابه‌جایی سالانه) آن یافت. او این روش اندازه‌گیری را نخست در ۱۸۳۸ برای ستارۀ ۶۱ دَجاجَه<ref>61Cygni</ref> به‌کار گرفت. همچنین، توابعی ریاضی، موسوم به توابع بسل<ref>Bessel functions </ref>، را عرضه کرد. فعالیت‌هایش پایه‌ای برای محاسبۀ دقیق‌تر مقیاس عالم و اندازۀ ستاره‌ها، کهکشان‌ها، و خوشه‌های کهکشانی&nbsp;بود. در بسیاری از رصدها&nbsp;و تبدیل‌های دقیق اخترشناسی پیشتاز بود و فهرستی مشتمل بر موقعیت ۳,۲۲۲ ستاره، با عنوان''مبانی'' ''اخترشناسی''<ref> Fundamenta Astronomiae </ref> (۱۸۱۸)، منتشر کرد. با توجه به آشفتگیِ گرانشی<ref>gravitational disturbance </ref> در حرکت شِعرای یمانی<ref>Sirius </ref>و شِعرای شامی<ref>Procyon </ref>، وجود ندیم<ref>companion </ref>های نامرئی این دو ستاره را استنتاج کرد. در ۱۸۴۰، وجود سیّارۀ نپتون را پیش‌بینی کرد. به‌علاوه، در زمینۀ اخترشناسیِ موضعی<ref>positional astronomy </ref> (تعیین دقیق موقعیت اجرام آسمانی)، مکانیک سماوی<ref>celestial mechanics </ref> (بررسی حرکت اجرام آسمانی)، و زمین‌پیمایی<ref>geodesy</ref> (بررسی اندازه و شکل زمین) نقش مهمی داشت. در میندن<ref> Minden </ref>، واقع در شمال غربی آلمان، زاده شد. در ۱۸۰۴، پیش از آغاز فعالیت حرفه‌ای در حوزۀ نجوم، مطلبی دربارۀ دنباله‌دار هالی‌ نوشت و در پی آن، دستیار رصدخانۀ لیلینِتال<ref> Lilienthal </ref> شد. فقط پس از چهار سال، دولت پروس او را مأمور ساختِ نخستین رصدخانۀ بزرگ آلمان در کونیکسبرگ<ref> Königsberg</ref> کرد که در ۱۸۱۳ کامل شد. بسل تا آخر عمر مدیر آن‌جا بود.

&nbsp;

----

[[Category:اخترشناسی]] [[Category:(اخترشناسی)اشخاص و آثار]] [[Category:ریاضیات]] [[Category:(ریاضیات)اشخاص و آثار]]