نمایش مبدأ برای موآور، آبراهام دو (۱۶۶۷ـ۱۷۵۴)


موآوْر، آبراهام دو (۱۶۶۷ـ۱۷۵۴)(Moivre, Abraham de)<br/> [[File:38451600.jpg|thumb|موآوْر، آبراهام دو]]

ریاضی‌دان فرانسوی. پیش‌گام ابداع مثلثاتِ آنالیزی<ref>analytical trigonometry </ref> بود و به این منظور، قضیه‌<ref>theorem </ref>ای دربارۀ اعداد مختلط<ref>complex numbers </ref> عرضه کرد. همچنین روشی برای پژوهش در نظریۀ احتمال<ref>theory of probability </ref> طرح کرد. در ویتری ـ لو ـ فرانسوا<ref>Vitry-le-François </ref>، واقع در شامپانی<ref>Champagne </ref>، زاده شد و در پاریس درس خواند. با الغای فرمان نانت<ref>Edict of Nantes </ref> در ۱۶۸۵، به‌سبب پروتستان‌بودن یک‌سال زندانی شد. پس از آزادی، بلافاصله به انگلستان رفت. در لندن، دوستی نزدیکی با دانشمندان انگلیسی، آیزاک نیوتون<ref>Isaac Newton </ref> و ادموند هالی<ref>Edmond Halley </ref>، برقرار کرد، ولی هیچ‌گاه شغل دایم به‌دست نیاورد و زندگی‌اش را به‌سختی، با تدریس خصوصی و در سمت مشاور سندیکاهای قمار و شرکت‌های بیمه،‌ گذراند. کتابش با نام ''نظریۀ شانس''<ref>''The Doctrine of Chances''</ref> نخست به لاتینی منتشر شد و سپس، روایت‌های بسط‌یافتۀ آن به زبان انگلیسی در ۱۷۱۸، ۱۷۳۸، و ۱۷۵۶ منتشر شدند. این کتاب یکی از اولین کتاب‌ها در زمینۀ احتمال بود و مفهومی نزدیک به مفهوم توزیع نرمال یا گاوسی<ref>normal or Gaussian distribution </ref> را مطرح می‌کرد که طی ۲۰۰ سال بعدی جزو موضوعات مطالعۀ آماری بود. دوموآور برای نخستین‌بار نحوۀ ارتباط بین شانس و فراوانی پایدار<ref>stable frequency </ref> را دقیقاً بیان کرد. او با تحلیل آمار مرگ‌ومیر، مبانی ریاضی نظریۀ مستمری‌های سالانه را بنیاد نهاد و برای آن فرمول‌هایی براساس یک قانون مفروض مرگ‌ومیر و نرخ‌های ثابتی برای بهرۀ پول پیش نهاد. اثر او در این زمینه نخست در ۱۷۲۵ منتشر شد و به اثری استاندارد برای همۀ کاربردهای تجاری بدل شد. در زمینۀ مثلثات آنالیزی، رابطه‌ای کشف کرد که اکنون نام او را بر خود دارد:&nbsp;(cosz +&nbsp;sinz) <sup>n</sup> = cosz + isinnz&nbsp;این فرمول که در ۱۷۲۲ عرضه شد، در ۱۷۰۷ به‌صورت‌های دیگری عرضه شده بود. اکثر کارهای دوموآور، هر چند از مفیدترین مراحل در سیر اولیۀ پیدایش نظریۀ اعداد مختلط<ref>complex number theory</ref> بودند، پس از مرگ او شناخته شدند.

&nbsp;

----

[[Category:ریاضیات]] [[Category:(ریاضیات)اشخاص و آثار]]