جواد صفی نژاد
جواد صفینژاد (شهر ری 9 شهریور 1308 - تهران 2 دی 1404ش)
انسانشناس و جغرافیدان ایرانی. او را پدر مطالعات و پژوهشهای «قنات» در ایران نامیدهاند و به او «پدر کاریز ایران» میگویند. صفینژاد برای نگارش اثری با عنوان کاریز در ایران و شیوههای سنتی بهرهگیری از آن برگزیدۀ اولِ دهمین دورۀ جشنواره بینالمللی فارابی و نیز برگزیدۀ کتاب سال ایران شد. عمدتاً به خاطر پژوهشهایش در حوزهٔ اقوام و عشایر ایرانی معروف است.
پدربزرگش از لرهای بختیاری و خانوادۀ مادریاش اهل تجریش شمیران بودند. تحصیلات ابتدایی را در شهر ری، و دورۀ متوسطه را در آموزشگاه شبانۀ تهران گذراند. در سال 1332ش در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران در رشتۀ تاریخ و جغرافیا پذیرفته و با گذراندن امتحان دیگری بورسیه دانشسرای عالی شد. پس از گرفتن مدرک کارشناسی به کار تدریس در دبیرستان پرداخت، اما با توصیه و راهنمایی استادش دکتر محمدحسن گنجی تعهد دبیری خود را لغو و در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران استخدام شد. در سال 1337ش با تأسیس مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات دانشگاه تهران، در آنجا به کار پژوهش پرداخت. سال بعد نیز در دورۀ کارشناسی ارشد علوم اجتماعی همان مؤسسه پذیرفته شد و در سال 1340ش فارغالتحصیل گردید. اولین پژوهش خود را در سال 1337ش با نام سبزیکاری و سبزیکاران شهر ری نوشت، اما آغاز پژوهشهای دانشگاهی او از سال 1338ش که به عضویت گروه تحقیق جامعهشناسی شهری مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران پذیرفته شد، بوده است. اولین اثر چاپی صفینژاد مونوگرافی ده طالبآباد (1345ش) است که برای پژوهش و جمعآوری اطلاعات آن زمان درازی را در روستای طالبآباد گذراند. در سال ۱۳۴۵ش با همکاری نادر افشارنادری (1305 - 1358ش) بخش مستقل مطالعات و تحقیقات عشایری را پایهگذاری کرد و کاشف شیوۀ سنتی کشاورزی ایران «بُنه» است.