ژاپنی، ادبیات: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:


ژاپنی، ادبیات (Japanese literature)<br>
ژاپُنی، ادبیات (Japanese literature)<br>
[[پرونده: 24000500.jpg | بندانگشتی|ادبيات ژاپنی ]]نثر، شعر، و نمایش ژاپن. ویژگی ادبیات کلاسیک آن درآمیختگی نثر و شعر است، که قالب‌های شعر با تعداد هجاها تعیین می‌شد. ''داستان گنجی''<ref>''The Tale of Genji''</ref> (ح ۱۰۰۵م)، اثر ''موراساکی شیکیبو''<ref>''Murasaki Shikibu''</ref>، را نخستین رمان جهان نامیده‌اند. یوکیو میشیما<ref>Yukio Mishima</ref> و جونیشیرو تانیزاکی<ref>Junichiro Tanizaki</ref> ازجمله رمان‌نویس‌های معاصرند.  
[[پرونده: 24000500.jpg | بندانگشتی|ژاپُني، ادبيات]]نثر، شعر، و نمایش ژاپن. ویژگی ادبیات کلاسیک آن درآمیختگی نثر و شعر است، که قالب‌های شعر با تعداد هجاها تعیین می‌شد. ''داستان گِنجی''<ref>The Tale of Genji</ref>۱ (ح ۱۰۰۵م)، اثر ''موراساکی شیکیبو''<ref>Murasaki Shikibu</ref>۲، را نخستین رمان جهان نامیده‌اند. یوکیو میشیما<ref>Yukio Mishima</ref>۳ و جونیشیرو تانیزاکی<ref>Junichiro Tanizaki</ref>۴ ازجمله رمان‌نویس‌های معاصرند.  


'''دورۀ درباری'''. شعر شفاهی و شیوه‌های اجرای مناسک از زمان‌های قدیم‌تر برجا مانده بود، امّا نخستین آثار مکتوب حفظ شده عبارت‌اند از دو وقایع‌نامه از اسطوره و تاریخ: ''کوجیکی (ثبت وقایع قدیم)''<ref>''Kojiki/Record of Ancient Matters''</ref> اواخر قرن ۷م و ''نیهون شوکی''<ref>''Nihon Shoki''</ref> (۷۲۰م) که در هر دو آن‌ها شعرهایی نیز آمده است.'' مانیوشو (مجموعۀ هزاران برگ)''<ref>''Man’yshu/Collection of a Myriad Leaves''</ref> نخستین گلچین شعر تأثیرگذار بنا به سفارش دربار امپراتوری بود. قالب اصلی ارائه شده در این شعرها تانکا<ref>tanka</ref> است که پاره شعری پنج‌ سطری متشکل از ۵، ۷، ۵، ۷، ۷ هجاست. کاکینوموتو هیتومارو<ref>Kakinomoto Hitomaro</ref> ( ـ۷۰۸/۷۱۵م) از شاعران مهم است. در قرن‌های ۸ و ۹م آوانگاری الفبای چینی جای خود را به هجانگاری بومی در نخستین اثر ادبی مکتوب داد. در اواخر قرن ۱۰م و اوایل قرن ۱۱م، موراساکی و نیز چند بانوی دیگر وابسته به دربار نیز آثار مهمی خلق کردند که از آن جمله است: قصۀ روان‌شناختی، دفتر خاطرات، و ''کتاب بالینی''<ref>''Makura no soshi/Pillow Book''</ref>، اثر سی شوناگون<ref>Sei Shonagon</ref>، مجموعه‌ای از اندیشه‌ها که تأثیرش تا امروز هم باقی مانده است.
'''دورۀ درباری'''. شعر شفاهی و شیوه‌های اجرای مناسک از زمان‌های قدیم‌تر برجا مانده بود، امّا نخستین آثار مکتوب حفظ شده عبارت‌اند از دو وقایع‌نامه از اسطوره و تاریخ: ''کوجیکی (ثبت وقایع قدیم)''<ref>Kojiki/Record of Ancient Matters</ref>۵ اواخر قرن ۷م و ''نیهون شوکی''<ref>Nihon Shoki</ref>۶ (۷۲۰م) که در هر دو آن‌ها شعرهایی نیز آمده است.'' مانیوشو (مجموعۀ هزاران برگ)''۷ نخستین گلچین شعر تأثیرگذار بنا به سفارش دربار امپراتوری بود. قالب اصلی ارائه شده در این شعرها تانکا۸ است که پاره شعری پنج‌ سطری متشکل از ۵، ۷، ۵، ۷، ۷ هجاست. کاکینوموتو هیتومارو۹ ( ـ۷۰۸/۷۱۵م) از شاعران مهم است. در قرن‌های ۸ و ۹م آوانگاری الفبای چینی جای خود را به هجانگاری بومی در نخستین اثر ادبی مکتوب داد. در اواخر قرن ۱۰م و اوایل قرن ۱۱م، موراساکی و نیز چند بانوی دیگر وابسته به دربار نیز آثار مهمی خلق کردند که از آن جمله است: قصۀ روان‌شناختی، دفتر خاطرات، و ''کتاب بالینی''۱۰، اثر سِی شوناگون۱۱، مجموعه‌ای از اندیشه‌ها که تأثیرش تا امروز هم باقی مانده است.


'''دورۀ گسستگی جنگی'''. سایگیو<ref>Saigyo</ref> (۱۱۱۸ـ۱۱۹۰م) و فوجی‌وارا تیکا<ref>Fujiwara Teika</ref> (۱۱۶۲ـ۱۲۴۱م) دو تن از بزرگ‌ترین شاعران ژاپن به‌شمار می‌روند. در قرن ۱۴م نمایش نو<ref>No</ref> از دل رقص‌های مذهبی آیینی، با آمیزه‌ای از تک‌گویی و دیالوگ پاگرفت. زئامی<ref>Zeami</ref> در اوایل قرن ۱۵م نمایش‌نامه‌های کلاسیک بسیار و نیز کتاب راهنما و نظریه‌هایی دربارۀ نمایش نو نوشت. ''یادداشت‌هایی در تنبلی''<ref>''Tsurezuregusa/Essays in Idleness''</ref> (۱۳۳۰ـ۱۳۳۱م)، اثر کنکو<ref>Kenko</ref> (ح ۱۲۸۳ـ۱۳۵۲م)، نوشتۀ منثور کوتاهی است که امروز نیز آن را می‌خوانند. حماسۀ ''هایکه مونوگاتاری (داستان‌ هایکه'')<ref>''Heike Monogatari''</ref> در قرن ۱۴م نوشته شد. سوگی<ref>Sogi </ref> (۱۴۲۱م ـ۱۵۰۲) نمایندۀ اصلی رنگا<ref>renga </ref>، شعر زنجیره‌ای بر پایۀ الگوی تانکا و پیرو قواعد پیچیده، بود و اغلب دو یا سه شاعر باهم آن را می‌ساختند. این شعر که ابتدا وسیلۀ سرگرمی بود، از قرن ۱۲م تبدیل به قالبی هنری شد. هایکو<ref>haiku </ref> ریشه در رنگا دارد.  
'''دورۀ گسستگی جنگی'''. سایگیو۱۲ (۱۱۱۸ـ۱۱۹۰م) و فوجی‌وارا تِیکا۱۳ (۱۱۶۲ـ۱۲۴۱م) دو تن از بزرگ‌ترین شاعران ژاپن به‌شمار می‌روند. در قرن ۱۴م نمایش نو۱۴ از دل رقص‌های مذهبی آیینی، با آمیزه‌ای از تک‌گویی و دیالوگ پاگرفت. زئامی۱۵ در اوایل قرن ۱۵م نمایش‌نامه‌های کلاسیک بسیار و نیز کتاب راهنما و نظریه‌هایی دربارۀ نمایش نو نوشت. ''یادداشت‌هایی در تنبلی''۱۶ (۱۳۳۰ـ۱۳۳۱م)، اثر کِنکو۱۷ (ح ۱۲۸۳ـ۱۳۵۲م)، نوشتۀ منثور کوتاهی است که امروز نیز آن را می‌خوانند. حماسۀ ''هایکه مونوگاتاری (داستان‌ هایکه'')۱۸ در قرن ۱۴م نوشته شد. سوگی۱۹ (۱۴۲۱م ـ۱۵۰۲) نمایندۀ اصلی رِنگا۲۰، شعر زنجیره‌ای بر پایۀ الگوی تانکا و پیرو قواعد پیچیده، بود و اغلب دو یا سه شاعر باهم آن را می‌ساختند. این شعر که ابتدا وسیلۀ سرگرمی بود، از قرن ۱۲م تبدیل به قالبی هنری شد. هایکو۲۱ ریشه در رنگا دارد.  


'''دورۀ توکوگاوا'''. در قرن ۱۷ محققانی ظهور کردند که روی زبان چینی مطالعه می‌کردند، ازجمله آرائی هاکوسکی<ref>Arai Hakuseki </ref> (۱۶۵۷ـ۱۷۲۵) که در دورۀ شوگونی<ref>shogun </ref> مشاور بود و یک خود زندگی‌نامه نوشت. قالب‌های ادبی که در&nbsp;دورۀ توکوگاوا<ref>Tokugawa</ref> شکل گرفتند عبارت‌اند از کابوکی<ref>kabuki </ref>، نمایش‌ محبوب اِدو<ref>Edo </ref> در ژاپن، که نمایندۀ مهم آن شیکاماتسو مونزائه‌مون<ref>Chikamatsu Monzaemon</ref> (۱۶۵۳ـ۱۷۲۴) بود (بیشتر برای تئاتر عروسکی با نام بونراکو<ref>bunraku </ref> می‌نوشت)؛ هایکو (قطعه شعر سه‌سطری با ۵، ۷، و ۵ هجا) که مشهورترین استاد آن باشو<ref>Basho</ref> بود؛ و رمان مدرن که ایهارا سایکاکو<ref>Ihara Saikaku </ref> (۱۶۴۲ـ۱۶۹۳) آن را معرفی کرد و موضوع اصلی آن مسائل جنسی و پول، و فضایش طبقۀ متوسط شهری بود. اوئه‌دا آکیناری<ref>Ueda Akinari </ref> (۱۷۳۴ـ۱۸۰۹) داستان‌هایش را همچون ''قصه‌های مهتاب و باران''<ref>Ugetsu Monogatari/Tales of Moonlight and Rain </ref> (۱۷۶۸) با اقتباس از کلاسیک‌های چینی می‌نوشت. موتوری نوریناگا<ref>Motoori Norinaga </ref> (۱۷۳۰ـ۱۸۰۱)، شاعر و محقق، ازجمله کسانی بود که علیه نفوذ چینی‌ها واکنش نشان داد.
'''دورۀ توکوگاوا<ref>Tokugawa</ref>'''. در قرن ۱۷ محققانی ظهور کردند که روی زبان چینی مطالعه می‌کردند، ازجمله آرائی هاکوسِکی۲۲ (۱۶۵۷ـ۱۷۲۵) که در دورۀ شوگونی۲۳ مشاور بود و یک خود زندگی‌نامه نوشت. قالب‌های ادبی که در&nbsp;دورۀ توکوگاوا۲۴ شکل گرفتند عبارت‌اند از کابوکی۲۵، نمایش‌ محبوب اِدو۲۶ در ژاپن، که نمایندۀ مهم آن شیکاماتسو مونزائه‌مون۲۷ (۱۶۵۳ـ۱۷۲۴) بود (بیشتر برای تئاتر عروسکی با نام بونراکو۲۸ می‌نوشت)؛ هایکو (قطعه شعر سه‌سطری با ۵، ۷، و ۵ هجا) که مشهورترین استاد آن باشو۲۹ بود؛ و رمان مدرن که ایهارا سایکاکو۳۰ (۱۶۴۲ـ۱۶۹۳) آن را معرفی کرد و موضوع اصلی آن مسائل جنسی و پول، و فضایش طبقۀ متوسط شهری بود. اوئه‌دا آکیناری۳۱ (۱۷۳۴ـ۱۸۰۹) داستان‌هایش را همچون ''قصه‌های مهتاب و باران''۳۲ (۱۷۶۸) با اقتباس از کلاسیک‌های چینی می‌نوشت. موتوری نوریناگا۳۳ (۱۷۳۰ـ۱۸۰۱)، شاعر و محقق، ازجمله کسانی بود که علیه نفوذ چینی‌ها واکنش نشان داد.


'''دورۀ مدرن'''. اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، زبان گفتاری مُدرن جانشین سبک مهجور توکوگاوا به‌منزلۀ وسیله‌ای ادبی شد؛ نفوذ ادبیات غرب و روسیه از طریق ترجمه‌های انگلیسی نویسندگانی مانند تسوبوچی شویو<ref>Tsubouchi Shoyo </ref> (۱۸۵۹ـ۱۹۳۵)، نویسندۀ رئالیست، را پدید آورد که مؤلف پژوهش مهمی دربارۀ رمان (۱۸۸۵ـ۱۸۸۶) بود؛ پس از او رمان‌نویس‌های ناتورالیست و «ایدئالیستی» با گرایش‌های رمانتیک وارد عرصه شدند و برای بیان احوال خود گونه‌ای ادبی موسوم به «رمان‌های آی<ref>I-novels </ref>» را رواج دادند که همچنان محبوبیت دارد؛ اوسامو دازایی<ref>Osamu Dazai </ref> ازجمله نویسندگان آن بود. ناتسومه سوسه‌کی<ref>Natsume Soseki</ref>، ناگائی کافو<ref>Nagai Kafu </ref> (۱۸۷۹ـ۱۹۵۹)، و تانیزاکی علیه مکتب خود زندگی‌نامه‌نویسی واکنش نشان دادند. شیمازاکی توسون<ref>Shimazaki Toson </ref> (۱۸۷۲ـ۱۹۴۳) شیوه‌های شاعرانۀ غربی ازجمله سمبولیسم را معرفی کرد، اما قالب‌های سنتی هایکو و تانکا هنوز هم کاربرد بسیار دارند. نمایش سبک غربی با الهام از آثار اسکاندیناویایی‌ها مانند هنریک ایبسن<ref>Henrik Ibsen</ref> و اوگوست استریندبرگ<ref>August Strindberg </ref>، با شروع قرن توسعه یافته است و در دهۀ ۱۹۶۰ نمایش‌نامه‌نویسان پیشگامی چون شوجی تِرایاما<ref>Shuji Terayama</ref> (۱۹۳۵ـ۱۹۸۳) رشد کرد، اما تئاتر ژاپن عموماً بر اجرای نمایش استوار است تا نمایش‌نامه. پس از جنگ جهانی دوم، تجربۀ آشفتگی فرهنگی و مسائل مربوط به هویّت توجه نسل تازه‌ای از نویسندگان اغلب چپ‌گرا مانند کوبو آبه<ref>Kobo Abe</ref> را جلب کرد که از شیوه‌های روایی و نمایشیِ مدرنیسم غربی استفاده می‌کردند. دو نویسندۀ ژاپنی برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شده‌اند: یاسوناری کاواباتا<ref>Yasunari Kawabata</ref> (۱۹۶۸) و کنزابورو اوئه<ref>Kenzaburo Oe </ref> (۱۹۴۴). نویسندگان محبوب دهۀ ۱۹۹۰ عبارت‌اند از ''هاروکی موراکامی''<ref>''Haruki Murakami'' </ref> (۱۹۴۹ـ )، مؤلف سرگذشت‌های سوررئالیستی مانند ''ماجرای تعقیب گوسفند''<ref>''Hitsuji o meguru boken/A Wild Sheep Chase''</ref> (۱۹۸۹) و بانانا یوشیموتو<ref>Banana Yoshimoto </ref> (۱۹۶۴ـ ) که ''آشپزخانه''<ref>Kitchin/kitchen</ref> (۱۹۹۱) از رمان‌های کوتاه و پراحساس اوست.
'''دورۀ مدرن'''. اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، زبان گفتاری مُدرن جانشین سبک مهجور توکوگاوا به‌منزلۀ وسیله‌ای ادبی شد؛ نفوذ ادبیات غرب و روسیه از طریق ترجمه‌های انگلیسی نویسندگانی مانند تسوبوچی شویو۳۴ (۱۸۵۹ـ۱۹۳۵)، نویسندۀ رئالیست، را پدید آورد که مؤلف پژوهش مهمی دربارۀ رمان (۱۸۸۵ـ۱۸۸۶) بود؛ پس از او رمان‌نویس‌های ناتورالیست و «ایدئالیستی» با گرایش‌های رمانتیک وارد عرصه شدند و برای بیان احوال خود گونه‌ای ادبی موسوم به «رمان‌های آی۳۵» را رواج دادند که همچنان محبوبیت دارد؛ اوسامو دازایی۳۶ ازجمله نویسندگان آن بود. ناتسومه سوسه‌کی۳۷، ناگائی کافو۳۸ (۱۸۷۹ـ۱۹۵۹)، و تانیزاکی علیه مکتب خود زندگی‌نامه‌نویسی واکنش نشان دادند. شیمازاکی توسون۳۹ (۱۸۷۲ـ۱۹۴۳) شیوه‌های شاعرانۀ غربی ازجمله سمبولیسم را معرفی کرد، اما قالب‌های سنتی هایکو و تانکا هنوز هم کاربرد بسیار دارند. نمایش سبک غربی با الهام از آثار اسکاندیناویایی‌ها مانند هنریک ایبسن۴۰ و اوگوست استریندبرگ۴۱، با شروع قرن توسعه یافته است و در دهۀ ۱۹۶۰ نمایش‌نامه‌نویسان پیشگامی چون شوجی تِرایاما۴۲ (۱۹۳۵ـ۱۹۸۳) رشد کرد، اما تئاتر ژاپن عموماً بر اجرای نمایش استوار است تا نمایش‌نامه. پس از جنگ جهانی دوم، تجربۀ آشفتگی فرهنگی و مسائل مربوط به هویّت توجه نسل تازه‌ای از نویسندگان اغلب چپ‌گرا مانند کوبو آبه۴۳ را جلب کرد که از شیوه‌های روایی و نمایشیِ مدرنیسم غربی استفاده می‌کردند. دو نویسندۀ ژاپنی برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شده‌اند: یاسوناری کاواباتا۴۴ (۱۹۶۸) و کنزابورو اوئه۴۵ (۱۹۴۴). نویسندگان محبوب دهۀ ۱۹۹۰ عبارت‌اند از ''هاروکی موراکامی''۴۶ (۱۹۴۹ـ )، مؤلف سرگذشت‌های سوررئالیستی مانند ''ماجرای تعقیب گوسفند''۴۷ (۱۹۸۹) و بانانا یوشیموتو۴۸ (۱۹۶۴ـ ) که ''آشپزخانه''۴۹ (۱۹۹۱) از رمان‌های کوتاه و پراحساس اوست.Man’yshu/Collection of a Myriad Leaves
tanka
Kakinomoto Hitomaro
Makura no soshi/Pillow Book
Sei Shonagon
Saigyo
Fujiwara Teika
No
Zeami
Tsurezuregusa/Essays in Idleness
Kenko
Heike Monogatari
Sogi
renga
haiku
Arai Hakuseki
shogun
kabuki
Edo
Chikamatsu Monzaemon
bunraku
Basho
Ihara Saikaku
Ueda Akinari
Ugetsu Monogatari/Tales of Moonlight and Rain
Motoori Norinaga
Tsubouchi Shoyo
I-novels
Osamu Dazai
Natsume Soseki
Nagai Kafu
Shimazaki Toson
Henrik Ibsen
August Strindberg
Shuji Terayama
Kobo Abe
Yasunari Kawabata
Kenzaburo Oe
Haruki Murakami
Hitsuji o meguru boken/A Wild Sheep Chase
Banana Yoshimoto
Kitchin/kitchen


<br><!--24000500-->
<br><!--24000500-->

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۰۴

ژاپُنی، ادبیات (Japanese literature)

ژاپُني، ادبيات

نثر، شعر، و نمایش ژاپن. ویژگی ادبیات کلاسیک آن درآمیختگی نثر و شعر است، که قالب‌های شعر با تعداد هجاها تعیین می‌شد. داستان گِنجی[۱]۱ (ح ۱۰۰۵م)، اثر موراساکی شیکیبو[۲]۲، را نخستین رمان جهان نامیده‌اند. یوکیو میشیما[۳]۳ و جونیشیرو تانیزاکی[۴]۴ ازجمله رمان‌نویس‌های معاصرند.

دورۀ درباری. شعر شفاهی و شیوه‌های اجرای مناسک از زمان‌های قدیم‌تر برجا مانده بود، امّا نخستین آثار مکتوب حفظ شده عبارت‌اند از دو وقایع‌نامه از اسطوره و تاریخ: کوجیکی (ثبت وقایع قدیم)[۵]۵ اواخر قرن ۷م و نیهون شوکی[۶]۶ (۷۲۰م) که در هر دو آن‌ها شعرهایی نیز آمده است. مانیوشو (مجموعۀ هزاران برگ)۷ نخستین گلچین شعر تأثیرگذار بنا به سفارش دربار امپراتوری بود. قالب اصلی ارائه شده در این شعرها تانکا۸ است که پاره شعری پنج‌ سطری متشکل از ۵، ۷، ۵، ۷، ۷ هجاست. کاکینوموتو هیتومارو۹ ( ـ۷۰۸/۷۱۵م) از شاعران مهم است. در قرن‌های ۸ و ۹م آوانگاری الفبای چینی جای خود را به هجانگاری بومی در نخستین اثر ادبی مکتوب داد. در اواخر قرن ۱۰م و اوایل قرن ۱۱م، موراساکی و نیز چند بانوی دیگر وابسته به دربار نیز آثار مهمی خلق کردند که از آن جمله است: قصۀ روان‌شناختی، دفتر خاطرات، و کتاب بالینی۱۰، اثر سِی شوناگون۱۱، مجموعه‌ای از اندیشه‌ها که تأثیرش تا امروز هم باقی مانده است.

دورۀ گسستگی جنگی. سایگیو۱۲ (۱۱۱۸ـ۱۱۹۰م) و فوجی‌وارا تِیکا۱۳ (۱۱۶۲ـ۱۲۴۱م) دو تن از بزرگ‌ترین شاعران ژاپن به‌شمار می‌روند. در قرن ۱۴م نمایش نو۱۴ از دل رقص‌های مذهبی آیینی، با آمیزه‌ای از تک‌گویی و دیالوگ پاگرفت. زئامی۱۵ در اوایل قرن ۱۵م نمایش‌نامه‌های کلاسیک بسیار و نیز کتاب راهنما و نظریه‌هایی دربارۀ نمایش نو نوشت. یادداشت‌هایی در تنبلی۱۶ (۱۳۳۰ـ۱۳۳۱م)، اثر کِنکو۱۷ (ح ۱۲۸۳ـ۱۳۵۲م)، نوشتۀ منثور کوتاهی است که امروز نیز آن را می‌خوانند. حماسۀ هایکه مونوگاتاری (داستان‌ هایکه)۱۸ در قرن ۱۴م نوشته شد. سوگی۱۹ (۱۴۲۱م ـ۱۵۰۲) نمایندۀ اصلی رِنگا۲۰، شعر زنجیره‌ای بر پایۀ الگوی تانکا و پیرو قواعد پیچیده، بود و اغلب دو یا سه شاعر باهم آن را می‌ساختند. این شعر که ابتدا وسیلۀ سرگرمی بود، از قرن ۱۲م تبدیل به قالبی هنری شد. هایکو۲۱ ریشه در رنگا دارد.

دورۀ توکوگاوا[۷]. در قرن ۱۷ محققانی ظهور کردند که روی زبان چینی مطالعه می‌کردند، ازجمله آرائی هاکوسِکی۲۲ (۱۶۵۷ـ۱۷۲۵) که در دورۀ شوگونی۲۳ مشاور بود و یک خود زندگی‌نامه نوشت. قالب‌های ادبی که در دورۀ توکوگاوا۲۴ شکل گرفتند عبارت‌اند از کابوکی۲۵، نمایش‌ محبوب اِدو۲۶ در ژاپن، که نمایندۀ مهم آن شیکاماتسو مونزائه‌مون۲۷ (۱۶۵۳ـ۱۷۲۴) بود (بیشتر برای تئاتر عروسکی با نام بونراکو۲۸ می‌نوشت)؛ هایکو (قطعه شعر سه‌سطری با ۵، ۷، و ۵ هجا) که مشهورترین استاد آن باشو۲۹ بود؛ و رمان مدرن که ایهارا سایکاکو۳۰ (۱۶۴۲ـ۱۶۹۳) آن را معرفی کرد و موضوع اصلی آن مسائل جنسی و پول، و فضایش طبقۀ متوسط شهری بود. اوئه‌دا آکیناری۳۱ (۱۷۳۴ـ۱۸۰۹) داستان‌هایش را همچون قصه‌های مهتاب و باران۳۲ (۱۷۶۸) با اقتباس از کلاسیک‌های چینی می‌نوشت. موتوری نوریناگا۳۳ (۱۷۳۰ـ۱۸۰۱)، شاعر و محقق، ازجمله کسانی بود که علیه نفوذ چینی‌ها واکنش نشان داد.

دورۀ مدرن. اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰، زبان گفتاری مُدرن جانشین سبک مهجور توکوگاوا به‌منزلۀ وسیله‌ای ادبی شد؛ نفوذ ادبیات غرب و روسیه از طریق ترجمه‌های انگلیسی نویسندگانی مانند تسوبوچی شویو۳۴ (۱۸۵۹ـ۱۹۳۵)، نویسندۀ رئالیست، را پدید آورد که مؤلف پژوهش مهمی دربارۀ رمان (۱۸۸۵ـ۱۸۸۶) بود؛ پس از او رمان‌نویس‌های ناتورالیست و «ایدئالیستی» با گرایش‌های رمانتیک وارد عرصه شدند و برای بیان احوال خود گونه‌ای ادبی موسوم به «رمان‌های آی۳۵» را رواج دادند که همچنان محبوبیت دارد؛ اوسامو دازایی۳۶ ازجمله نویسندگان آن بود. ناتسومه سوسه‌کی۳۷، ناگائی کافو۳۸ (۱۸۷۹ـ۱۹۵۹)، و تانیزاکی علیه مکتب خود زندگی‌نامه‌نویسی واکنش نشان دادند. شیمازاکی توسون۳۹ (۱۸۷۲ـ۱۹۴۳) شیوه‌های شاعرانۀ غربی ازجمله سمبولیسم را معرفی کرد، اما قالب‌های سنتی هایکو و تانکا هنوز هم کاربرد بسیار دارند. نمایش سبک غربی با الهام از آثار اسکاندیناویایی‌ها مانند هنریک ایبسن۴۰ و اوگوست استریندبرگ۴۱، با شروع قرن توسعه یافته است و در دهۀ ۱۹۶۰ نمایش‌نامه‌نویسان پیشگامی چون شوجی تِرایاما۴۲ (۱۹۳۵ـ۱۹۸۳) رشد کرد، اما تئاتر ژاپن عموماً بر اجرای نمایش استوار است تا نمایش‌نامه. پس از جنگ جهانی دوم، تجربۀ آشفتگی فرهنگی و مسائل مربوط به هویّت توجه نسل تازه‌ای از نویسندگان اغلب چپ‌گرا مانند کوبو آبه۴۳ را جلب کرد که از شیوه‌های روایی و نمایشیِ مدرنیسم غربی استفاده می‌کردند. دو نویسندۀ ژاپنی برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شده‌اند: یاسوناری کاواباتا۴۴ (۱۹۶۸) و کنزابورو اوئه۴۵ (۱۹۴۴). نویسندگان محبوب دهۀ ۱۹۹۰ عبارت‌اند از هاروکی موراکامی۴۶ (۱۹۴۹ـ )، مؤلف سرگذشت‌های سوررئالیستی مانند ماجرای تعقیب گوسفند۴۷ (۱۹۸۹) و بانانا یوشیموتو۴۸ (۱۹۶۴ـ ) که آشپزخانه۴۹ (۱۹۹۱) از رمان‌های کوتاه و پراحساس اوست.Man’yshu/Collection of a Myriad Leaves tanka Kakinomoto Hitomaro Makura no soshi/Pillow Book Sei Shonagon Saigyo Fujiwara Teika No Zeami Tsurezuregusa/Essays in Idleness Kenko Heike Monogatari Sogi renga haiku Arai Hakuseki shogun kabuki Edo Chikamatsu Monzaemon bunraku Basho Ihara Saikaku Ueda Akinari Ugetsu Monogatari/Tales of Moonlight and Rain Motoori Norinaga Tsubouchi Shoyo I-novels Osamu Dazai Natsume Soseki Nagai Kafu Shimazaki Toson Henrik Ibsen August Strindberg Shuji Terayama Kobo Abe Yasunari Kawabata Kenzaburo Oe Haruki Murakami Hitsuji o meguru boken/A Wild Sheep Chase Banana Yoshimoto Kitchin/kitchen


  1. ↑ The Tale of Genji
  2. ↑ Murasaki Shikibu
  3. ↑ Yukio Mishima
  4. ↑ Junichiro Tanizaki
  5. ↑ Kojiki/Record of Ancient Matters
  6. ↑ Nihon Shoki
  7. ↑ Tokugawa
برگرفته از «https://wikijoo.ir/index.php?title=ژاپنی،_ادبیات&oldid=2010135187»