هارپسیکورد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۶

هارپْسیکورد (harpsichord)

بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف پیانو، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا^[۱] و رالف کرک‌پاتریک^[۲] (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار هَندل^[۳] یا هایدن^[۴]، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طی آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن^[۵] انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس^[۶]. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از الیوت کارتر^[۷] (۱۹۶۱)، مانوئل دِ فایا^[۸] (۱۹۲۶)، فرانک مارتین^[۹] (۱۹۵۲)، بُهوسلاف مارتینو^[۱۰] (۱۹۳۵)، و کُنتینوئوم^[۱۱] برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر گئورگی لیگِتی^[۱۲] (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.

↑ Wanda Landowska
↑ Ralph Kirkpatrick
↑ Handel
↑ Haydn
↑ Kirckman
↑ Ruckers
↑ Elliott Carter
↑ Manuel de Falla
↑ Frank Martin
↑ Bohuslav Martin
↑ Continuum
↑ György Ligeti

[1] Wanda Landowska

[2] Ralph Kirkpatrick

[3] Handel

[4] Haydn

[5] Kirckman

[6] Ruckers

[7] Elliott Carter

[8] Manuel de Falla

[9] Frank Martin

[10] Bohuslav Martin

[11] Continuum

[12] György Ligeti

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+[[پرونده:Harpsichord3.jpg|بندانگشتی|هارپسیکورد]]
 هارپْسیکورد (harpsichord)
-[[File:41009000.jpg|thumb|هارپْسيکورد]]
+بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف [[پیانو]]، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا<ref>Wanda Landowska</ref> و رالف کرک‌پاتریک<ref>Ralph Kirkpatrick </ref> (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار [[هندل، گیورگ فریدریش (۱۶۸۵ـ۱۷۵۹)|هَندل]]<ref>Handel </ref> یا [[هایدن، یوزف (۱۷۳۲ـ۱۸۰۹)|هایدن]]<ref>Haydn </ref>، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طی آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن<ref>Kirckman </ref> انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس<ref>Ruckers </ref>. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از [[کارتر، الیوت (۱۹۰۸)|الیوت کارتر]]<ref>Elliott Carter </ref> (۱۹۶۱)، [[فایا، مانویل د (۱۸۷۶ـ۱۹۴۶)|مانوئل دِ فایا]]<ref>Manuel de Falla </ref> (۱۹۲۶)، [[مارتین، فرانک (۱۸۹۰ـ۱۹۷۴م)|فرانک مارتین]]<ref>Frank Martin </ref> (۱۹۵۲)، [[مارتینو، بهوسلاف یان (۱۸۹۰ـ۱۹۵۹)|بُهوسلاف مارتینو]]<ref>Bohuslav Martin </ref> (۱۹۳۵)، و ''کُنتینوئوم''<ref>''Continuum''</ref> برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر [[لیگتی، گیورگی شاندور (۱۹۲۳ـ ۲۰۰۶)|گئورگی لیگِتی]]<ref>György Ligeti</ref> (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.
-بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف پیانو، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا<ref>Wanda Landowska</ref> و رالف کرک‌پاتریک<ref>Ralph Kirkpatrick </ref> (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار هَندل<ref>Handel </ref> یا هایدن<ref>Haydn </ref>، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طیِ آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن<ref>Kirckman </ref> انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس<ref>Ruckers </ref>. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از الیوت کارتر<ref>Elliott Carter </ref> (۱۹۶۱)، مانوئل دِ فایا<ref>Manuel de Falla </ref> (۱۹۲۶)، فرانک مارتین<ref>Frank Martin </ref> (۱۹۵۲)، بُهوسلاف مارتینو<ref>Bohuslav Martin </ref> (۱۹۳۵)، و ''کُنتینوئوم''<ref>''Continuum''</ref> برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر گئورگی لیگِتی<ref>György Ligeti</ref> (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.
 &nbsp;