سلطان علی مشهدی، نظام الدین (ح ۸۴۱-۹۲۶ق): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(جایگزینی متن - '\\2' به '<!--2')
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۲۹: خط ۲۹:
|پست تخصصی =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
|باشگاه =
}}خو‌شنویس ایرانی. در بزرگسالی سواد آموخت و از صبح تا شام مشقِ خط می‌کرد. نستعلیق‌نویس بود، بیش از نیم قرن به خوشنویسی پرداخت. مورخان و تذکره‌نویسان او را شاگرد اظهر تبریزی (هروی) می‌دانند. سال‌ها در دربار سلطان‌حسین میرزا بایقرا گورکانی (حک: ۸۷۳‌‌‌ـ‌۹۱۱‌ق) با وزیر دانشمند او، امیرعلی‌شیر نوایی، مصاحبت و ملازمت داشت (۸۱۷‌ـ‌۸۹۸‌ق) و با عبدالرحمن جامی نیز آشنا بود. آثاری با ‌نام امیرعلی‌شیر نوایی از خود به یادگار گذاشت. در بعضی نسخه‌ها پس از ذکر نام خود، «کاتب سلطانی» نیز افزوده است. یک مثنوی دربارۀ قواعد خط و خوشنویسی نگاشت، که متأخرین آن را ''صراط‌السطور'' (۹۲۰‌ق) نامیده‌اند و میرعلی هروی آن را با نام'' صراط‌الخط'' در رسالۀ ''مداد‌الخطوط''ِ خود ضبط کرده است، ولی سلطان‌علی، نامی بر آن نگذاشت. چندین نسخه از این کتاب موجود است اما دو نسخۀ نفیس‌تر و مهم‌تر آن، یکی به خط میرعماد در مجموعه‌ای خصوصی و یکی به خط خودش در کتابخانۀ عمومی لنینگراد (سن‌پترزبورگ) نگهداری می‌شوند. کتیبه‌ای نیز از او روی‌ سنگ مرمر در بیرون شهر هرات، در طرف غربی مزار خواجه‌عبدالله انصاری محفوظ است. از دیگر آثار اوست: کتابت ''دیوان حافظ''، ''مناجات‌نامۀ'' خواجه عبدالله انصاری، ''رباعیات خیام''، و بیش از ۳۰ کتاب دیگر در کتابخانۀ موزۀ گلستان و کتابخانه‌های جهان. خط نستعلیق به‌دست میرعلی تبریزی دورۀ کودکی خود را گذراند و به‌دست سلطان‌علی مشهدی و میرعلی هروی نوجوانی و جوانی را طی کرد و به‌دست میرعماد به‌کمال و پختگی رسید. سلطان‌علی بیشتر کاتب بوده و از سوی بزرگان و ادیبان لقب‌های متعددی گرفت، ازجمله «قبلةالکتاب»، «زبدةالکتاب»، «سلطان‌الکاتبین»، و «سلطان الخطاطین». شاگردان بسیاری تربیت کرد، که سلطان محمدنور و محمد ابریشمی از آن‌جمله‌اند.
}}خو‌شنویس ایرانی. در بزرگسالی سواد آموخت و از صبح تا شام مشقِ خط می‌کرد. نستعلیق‌نویس بود، بیش از نیم قرن به خوشنویسی پرداخت. مورخان و تذکره‌نویسان او را شاگرد [[تبریزی، اظهر (تبریز ۸۰۰ - بیت المقدس ۸۸۰ق)|اظهر تبریزی]] (هروی) می‌دانند. سال‌ها در دربار سلطان‌حسین میرزا بایقرا گورکانی (حک: ۸۷۳‌‌‌ـ‌۹۱۱‌ق) با وزیر دانشمند او، [[امیرعلی شیر نوایی|امیرعلی‌شیر نوایی]]، مصاحبت و ملازمت داشت (۸۱۷‌ـ‌۸۹۸‌ق) و با عبدالرحمن جامی نیز آشنا بود. آثاری با ‌نام امیرعلی‌شیر نوایی از خود به یادگار گذاشت. در بعضی نسخه‌ها پس از ذکر نام خود، «کاتب سلطانی» نیز افزوده است. یک مثنوی دربارۀ قواعد خط و خوشنویسی نگاشت، که متأخرین آن را ''صراط‌السطور'' (۹۲۰‌ق) نامیده‌اند و [[میرعلی هروی]] آن را با نام'' صراط‌الخط'' در رسالۀ ''مداد‌الخطوط''ِ خود ضبط کرده است، ولی سلطان‌علی، نامی بر آن نگذاشت. چندین نسخه از این کتاب موجود است اما دو نسخۀ نفیس‌تر و مهم‌تر آن، یکی به خط میرعماد در مجموعه‌ای خصوصی و یکی به خط خودش در کتابخانۀ عمومی لنینگراد ([[سن پترزبورگ|سن‌پترزبورگ]]) نگهداری می‌شوند. کتیبه‌ای نیز از او روی‌ [[سنگ مرمر]] در بیرون [[هرات، شهر (ایران)|شهر هرات]]، در طرف غربی مزار خواجه‌عبدالله انصاری محفوظ است. از دیگر آثار اوست: کتابت ''دیوان حافظ''، ''مناجات‌نامۀ'' خواجه عبدالله انصاری، ''رباعیات خیام''، و بیش از ۳۰ کتاب دیگر در کتابخانۀ موزۀ گلستان و کتابخانه‌های جهان. [[نستعلیق، خط|خط نستعلیق]] به‌دست میرعلی تبریزی دورۀ کودکی خود را گذراند و به‌دست سلطان‌علی مشهدی و میرعلی هروی نوجوانی و جوانی را طی کرد و به‌دست میرعماد به‌کمال و پختگی رسید. سلطان‌علی بیشتر کاتب بوده و از سوی بزرگان و ادیبان لقب‌های متعددی گرفت، ازجمله «قبلةالکتاب»، «زبدةالکتاب»، «سلطان‌الکاتبین»، و «سلطان الخطاطین». شاگردان بسیاری تربیت کرد، که سلطان محمدنور و محمد ابریشمی از آن‌جمله‌اند.
<br><!--25198200-->
<br><!--25198200-->
[[رده:خوشنویسی]]
[[رده:خوشنویسی]]
[[رده:اشخاص و آثار]]
[[رده:اشخاص و آثار]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۷:۲۱

سلطان‌علی مشهدی، نِظامُ‌الدّین (ح ۸۴۱-۹۲۶ق)

نِظامُ‌الدّین سلطان‌علی مشهدی
زادروز ح ۸۴۱ق
درگذشت ح ۸۴۱
ملیت ایرانی
شغل و تخصص اصلی خو‌شنویس
لقب  «قبلةالکتاب»، «زبدةالکتاب»، «سلطان‌الکاتبین»، و «سلطان الخطاطین»
سمت خوشنویس در دربار سلطان‌حسین میرزا بایقرا گورکانی (حک: 873‌‌‌ـ‌911‌ق) و وزیر او، امیرعلی‌شیر نوایی
آثار کتابت دیوان حافظ، مناجات‌نامۀ خواجه عبدالله انصاری
گروه مقاله خوشنویسی

خو‌شنویس ایرانی. در بزرگسالی سواد آموخت و از صبح تا شام مشقِ خط می‌کرد. نستعلیق‌نویس بود، بیش از نیم قرن به خوشنویسی پرداخت. مورخان و تذکره‌نویسان او را شاگرد اظهر تبریزی (هروی) می‌دانند. سال‌ها در دربار سلطان‌حسین میرزا بایقرا گورکانی (حک: ۸۷۳‌‌‌ـ‌۹۱۱‌ق) با وزیر دانشمند او، امیرعلی‌شیر نوایی، مصاحبت و ملازمت داشت (۸۱۷‌ـ‌۸۹۸‌ق) و با عبدالرحمن جامی نیز آشنا بود. آثاری با ‌نام امیرعلی‌شیر نوایی از خود به یادگار گذاشت. در بعضی نسخه‌ها پس از ذکر نام خود، «کاتب سلطانی» نیز افزوده است. یک مثنوی دربارۀ قواعد خط و خوشنویسی نگاشت، که متأخرین آن را صراط‌السطور (۹۲۰‌ق) نامیده‌اند و میرعلی هروی آن را با نام صراط‌الخط در رسالۀ مداد‌الخطوطِ خود ضبط کرده است، ولی سلطان‌علی، نامی بر آن نگذاشت. چندین نسخه از این کتاب موجود است اما دو نسخۀ نفیس‌تر و مهم‌تر آن، یکی به خط میرعماد در مجموعه‌ای خصوصی و یکی به خط خودش در کتابخانۀ عمومی لنینگراد (سن‌پترزبورگ) نگهداری می‌شوند. کتیبه‌ای نیز از او روی‌ سنگ مرمر در بیرون شهر هرات، در طرف غربی مزار خواجه‌عبدالله انصاری محفوظ است. از دیگر آثار اوست: کتابت دیوان حافظ، مناجات‌نامۀ خواجه عبدالله انصاری، رباعیات خیام، و بیش از ۳۰ کتاب دیگر در کتابخانۀ موزۀ گلستان و کتابخانه‌های جهان. خط نستعلیق به‌دست میرعلی تبریزی دورۀ کودکی خود را گذراند و به‌دست سلطان‌علی مشهدی و میرعلی هروی نوجوانی و جوانی را طی کرد و به‌دست میرعماد به‌کمال و پختگی رسید. سلطان‌علی بیشتر کاتب بوده و از سوی بزرگان و ادیبان لقب‌های متعددی گرفت، ازجمله «قبلةالکتاب»، «زبدةالکتاب»، «سلطان‌الکاتبین»، و «سلطان الخطاطین». شاگردان بسیاری تربیت کرد، که سلطان محمدنور و محمد ابریشمی از آن‌جمله‌اند.