ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (شیراز ۹۸۰/۹۷۹ـ بصره ۱۰۵۰ق): تفاوت میان نسخهها
Mohammadi2 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mohammadi3 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (شیراز ۹۸۰/۹۷۹ـ بصره ۱۰۵۰ق)<br> | |||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
|عنوان =محمد بن ابراهیم ملاصدرا | |عنوان =محمد بن ابراهیم ملاصدرا | ||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
|نام اصلی= | |نام اصلی= | ||
|نام مستعار= | |نام مستعار= | ||
|لقب=صدرالدین شیرازی، | |لقب=صدرالدین شیرازی، صدرالمتألهین | ||
|زادروز=شیراز ۹۸۰/۹۷۹ق | |زادروز=شیراز ۹۸۰/۹۷۹ق | ||
|تاریخ مرگ= بصره ۱۰۵۰ق | |تاریخ مرگ= بصره ۱۰۵۰ق | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
|پست تخصصی = | |پست تخصصی = | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}}[[پرونده: 38394400.jpg | بندانگشتی| | }}[[پرونده: 38394400.jpg | بندانگشتی|محمد بن ابراهیم ملاصدرا]](یا: صدرالدین شیرازی؛ صدرالمتألهین) بنیانگذار حکمت متعالیه، فیلسوف، عارف، محدث و مفسر. در خانوادهای مرفه بهدنیا آمد و پس از کسب مقدمات علوم در زادگاهش به [[اصفهان، شهر|اصفهان]] مهاجرت کرد و در محضر [[میرداماد]] و [[شیخ بهایی، محمد (بعلبک ۹۵۳ـ مشهد ۱۰۳۰/۱۰۳۱ق)|شیخ بهایی]] و شاید [[میرفندرسکی، میرابوالقاسم (۹۷۰ـ اصفهان ۱۰۵۰ق)|میرفندرسکی]]، علوم عقلی و نقلی را آموخت. پس از چندی بهسبب کینهتوزی اقران به [[کهک، شهر|کهک]] [[قم، استان|قم]] کوچید و پس از آنکه [[الله وردی خان|اللهوردیخان]]، حاکم [[فارس، استان|فارس]]، مدرسۀ بزرگی در [[شیراز، شهر|شیراز]] بنا کرد، برای تدریس به آنجا دعوت شد و بقیۀ عمرش را در شیراز به تدریس و تألیف گذراند. سرانجام در راه هفتمین سفر خود به خانۀ خدا در [[بصره]] درگذشت. ملاصدرا با این فرض که مفاد برهان عقلی، عرفان و شهود و وحی الهی با هم اختلاف ندارند، با بهرهگیری از روشهای مشایی، اشراقی، کلامی و عرفانی، توانست به روشی دست یابد که در نظر وی حاوی مزایای تمام روشهای پیشین بود، افزون بر آنکه میتوانست تمام آموزههای وحیانی و شهودی را در پرتو عقل و برهان اثبات کند. اگرچه طرحوارۀ حکمت متعالیه را پیش از او [[ابن سینا، حسین بن عبدالله (خرمیثن ۳۷۰ـ همدان ۴۲۸)|ابن سینا]] مطرح کرده و میرداماد پی گرفته بود، ولی روش ملاصدرا چنان بود که از نیمقرن پس از او تا عصر حاضر، همواره بهعنوان روش فلسفی متفکران شیعه مورد استقبال قرار گرفته و روشهای دیگر منسوخ شده است. بنیادیترین اصل فلسفی او یکی اصالت وجود است و دیگری حرکت جوهری. ملاصدرا با استفاده از تعلیمات ابنسینا محور مباحث فلسفی خود را بر وجود استوار کرد و با طرح اصالت وجود، راه را برای وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود هموار کرد. او با مفهوم تشکیک وجود چگونگی ارتباط خالق با مخلوق را توجیه کرد. در این تقریر اخیر، از بحث علّیت گذشت و معتقد به ارتباط ویژهای بین خدا و عالم شد. ملاصدرا درپی عرضۀ بحث اصالت وجود و وحدت وجود افزون بر طرح مباحث جدیدی در حوزۀ معرفتشناسی، به تفسیر دقیق و بدیع برخی از آیات الهی و روایات رسید که همین برداشتها را صراحتاً در تفاسیر و شرح احادیثش ابراز داشت. درپی کشف حرکت جوهری و برهانی کردن مبانی آن، موفق به ارائۀ طرحی نو در چگونگی نفس انسانی و ارتباط آن با بدن و جسم شد و برای اولینبار توانست معاد جسمانی را بهطور کاملاً عقلانی اثبات کند. گویا همین امر دستمایۀ شارحان او در عرضۀ چگونگی سلوک الیالله و حصول مقامات عالیه و بررسی فناء فیالله شد. از ملاصدرا تاکنون ۵۸ اثر شناختهشده که از مهمترین آنهاست:'' [[الحکمةالمتعالیه فی الاسفار العقلیه|الحکمةالمتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیه]]'' مشهور به ''اسفار'' که مهمترین و مفصّلترین اثر اوست؛'' [[الشواهد الربوبیه]]'' (کبیر و صغیر)؛'' [[المبدأ و المعاد (ملاصدرا)|المبدأ و المعاد]]''؛ ''العرشیة''؛'' [[المشاعر]]''؛ ''[[اکسیرالعارفین]]''؛ ''جعل وجود''؛ ''[[مزاج]]''؛ ''[[متشابه القرآن (۱)|متشابهاتالقرآن]]''؛ ''[[تعلیقه الهیات شفاء|تعلیقۀ شفاء]]''؛ ''حکمة الاشراق''؛ ''شرح اصول کافی''؛ تفسیر سورههای گوناگون قرآن؛ رسالۀ ''حشرالعوام''. | ||
<br><!--38394400--> | <br><!--38394400--> | ||
[[رده:دین اسلام]] | [[رده:دین اسلام]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۰ مهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۰۴:۰۲
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (شیراز ۹۸۰/۹۷۹ـ بصره ۱۰۵۰ق)
| محمد بن ابراهیم ملاصدرا | |
|---|---|
| زادروز |
شیراز ۹۸۰/۹۷۹ق |
| درگذشت | بصره ۱۰۵۰ق |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | فیلسوف |
| شغل و تخصص های دیگر | عارف، محدث و مفسر |
| لقب | صدرالدین شیرازی، صدرالمتألهین |
| سمت | بنیانگذار حکمت متعالیه |
| آثار | اسفار؛ الشواهد الربوبیه (کبیر و صغیر) |
| گروه مقاله | فلسفه، منطق و کلام |
(یا: صدرالدین شیرازی؛ صدرالمتألهین) بنیانگذار حکمت متعالیه، فیلسوف، عارف، محدث و مفسر. در خانوادهای مرفه بهدنیا آمد و پس از کسب مقدمات علوم در زادگاهش به اصفهان مهاجرت کرد و در محضر میرداماد و شیخ بهایی و شاید میرفندرسکی، علوم عقلی و نقلی را آموخت. پس از چندی بهسبب کینهتوزی اقران به کهک قم کوچید و پس از آنکه اللهوردیخان، حاکم فارس، مدرسۀ بزرگی در شیراز بنا کرد، برای تدریس به آنجا دعوت شد و بقیۀ عمرش را در شیراز به تدریس و تألیف گذراند. سرانجام در راه هفتمین سفر خود به خانۀ خدا در بصره درگذشت. ملاصدرا با این فرض که مفاد برهان عقلی، عرفان و شهود و وحی الهی با هم اختلاف ندارند، با بهرهگیری از روشهای مشایی، اشراقی، کلامی و عرفانی، توانست به روشی دست یابد که در نظر وی حاوی مزایای تمام روشهای پیشین بود، افزون بر آنکه میتوانست تمام آموزههای وحیانی و شهودی را در پرتو عقل و برهان اثبات کند. اگرچه طرحوارۀ حکمت متعالیه را پیش از او ابن سینا مطرح کرده و میرداماد پی گرفته بود، ولی روش ملاصدرا چنان بود که از نیمقرن پس از او تا عصر حاضر، همواره بهعنوان روش فلسفی متفکران شیعه مورد استقبال قرار گرفته و روشهای دیگر منسوخ شده است. بنیادیترین اصل فلسفی او یکی اصالت وجود است و دیگری حرکت جوهری. ملاصدرا با استفاده از تعلیمات ابنسینا محور مباحث فلسفی خود را بر وجود استوار کرد و با طرح اصالت وجود، راه را برای وحدت تشکیکی و وحدت شخصی وجود هموار کرد. او با مفهوم تشکیک وجود چگونگی ارتباط خالق با مخلوق را توجیه کرد. در این تقریر اخیر، از بحث علّیت گذشت و معتقد به ارتباط ویژهای بین خدا و عالم شد. ملاصدرا درپی عرضۀ بحث اصالت وجود و وحدت وجود افزون بر طرح مباحث جدیدی در حوزۀ معرفتشناسی، به تفسیر دقیق و بدیع برخی از آیات الهی و روایات رسید که همین برداشتها را صراحتاً در تفاسیر و شرح احادیثش ابراز داشت. درپی کشف حرکت جوهری و برهانی کردن مبانی آن، موفق به ارائۀ طرحی نو در چگونگی نفس انسانی و ارتباط آن با بدن و جسم شد و برای اولینبار توانست معاد جسمانی را بهطور کاملاً عقلانی اثبات کند. گویا همین امر دستمایۀ شارحان او در عرضۀ چگونگی سلوک الیالله و حصول مقامات عالیه و بررسی فناء فیالله شد. از ملاصدرا تاکنون ۵۸ اثر شناختهشده که از مهمترین آنهاست: الحکمةالمتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیه مشهور به اسفار که مهمترین و مفصّلترین اثر اوست؛ الشواهد الربوبیه (کبیر و صغیر)؛ المبدأ و المعاد؛ العرشیة؛ المشاعر؛ اکسیرالعارفین؛ جعل وجود؛ مزاج؛ متشابهاتالقرآن؛ تعلیقۀ شفاء؛ حکمة الاشراق؛ شرح اصول کافی؛ تفسیر سورههای گوناگون قرآن؛ رسالۀ حشرالعوام.