اداره پلیس سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
خط ۱: خط ۱:


ادارۀ پلیس سیاسی<br /> تشکیلات‌ امنیتی‌ دورۀ‌ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه‌]]. با تشکیل‌ [[پهلوی، سلسله (۱۳۰۴ـ۱۳۵۷ش)|سلسلۀ‌ پهلوی‌]] و آغاز سلطنت‌ رضاشاه‌، ادارۀ پلیس سیاسی که پیش‌تر با نام ادارۀ پلیس مخفی در دورۀ نیابت سلطنت ناصرالملک در نظمیه ایجاد شده بود و در نخست‌وزیری [[وثوق‌الدوله]] نیز فعالیت‌هایی داشت، در شهربانی‌ کشور به‌ ریاست‌ سرتیپ‌ [[درگاهی ، محمد (۱۲۶۵ـ۱۳۲۹ش)|محمد درگاهی‌]] تجدید فعالیت‌ کرد، اما اقدامات‌ گسترده‌ و سرکوبگرانۀ‌ این اداره از دورۀ ریاست‌ سرلشکر [[آیرم ، محمدحسین (تهران ۱۲۶۱ـ آلمان ۱۳۲۷ش)|محمدحسین‌ آیرم‌]] بر شهربانی‌ آغاز شد و در دورۀ‌ [[مختاری ، رکن الدین (۱۲۶۶ اصفهان ـ۱۳۵۰ش)|رکن‌الدین‌ مختاری‌]] ادامه‌ یافت‌. پلیس‌ سیاسی‌ در دستگیری‌، محاکمه‌ و قتل‌ بسیاری‌ از فعالان‌ و مخالفان‌ سیاسی‌ رضاشاه‌ یا افرادی‌ که‌ به شکلی‌ در معرض‌ اتهام‌ یا سوء‌ظن‌ قرار می‌گرفتند، دست‌ داشت‌. سرلشکر جهانبانی‌، ستوان‌ محسن‌ جهانسوز، دکتر [[ارانی ، تقی (تبریز ۱۲۸۲ـ تهران ۱۳۱۸ش)|تقی‌ ارانی‌]]، [[فرخی یزدی، محمد (یزد ۱۲۶۴ـ تهران ۱۳۱۸ش)|محمد فرخی‌ یزدی‌]]، [[مدرس ، سید حسن (اردستان ۱۲۵۰ـ کاشمر ۱۳۱۶ش)|سیدحسن‌ مدرس‌]]، [[نصرت الدوله، فیروز (تهران ۱۲۶۸ـ سمنان ۱۳۱۶ش)|نصرت‌‌الدوله‌ فیروز]] و [[سردار اسعد بختیاری ، جعفرقلی خان (بختیاری ۱۲۵۸ـ۱۳۱۳ش)|سردار اسعد بختیاری‌]] ازجمله افرادی بودند که به دست اداره پلیس سیاسی کشته شدند.<br /> <!--11154800-->
ادارۀ پلیس سیاسی<br /> تشکیلات‌ امنیتی‌ دورۀ‌ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه‌]]. با تشکیل‌ [[پهلوی، سلسله (۱۳۰۴ـ۱۳۵۷ش)|سلسلۀ‌ پهلوی‌]] و آغاز سلطنت‌ رضاشاه‌، ادارۀ پلیس سیاسی که پیش‌تر با نام ادارۀ پلیس مخفی در دورۀ نیابت سلطنت ناصرالملک در نظمیه ایجاد شده بود و در نخست‌وزیری [[وثوق‌الدوله]] نیز فعالیت‌هایی داشت، در شهربانی‌ کشور به‌ ریاست‌ سرتیپ‌ [[درگاهی، محمد (۱۲۶۵ـ۱۳۲۹ش)|محمد درگاهی‌]] تجدید فعالیت‌ کرد، اما اقدامات‌ گسترده‌ و سرکوبگرانۀ‌ این اداره از دورۀ ریاست‌ سرلشکر [[آیرم، محمدحسین (تهران ۱۲۶۱ـ آلمان ۱۳۲۷ش)|محمدحسین‌ آیرم‌]] بر شهربانی‌ آغاز شد و در دورۀ‌ [[مختاری، رکن الدین (اصفهان۱۲۶۶ـ۱۳۵۰ش)|رکن‌الدین مختاری]] ادامه‌ یافت‌. پلیس‌ سیاسی‌ در دستگیری‌، محاکمه‌ و قتل‌ بسیاری‌ از فعالان‌ و مخالفان‌ سیاسی‌ رضاشاه‌ یا افرادی‌ که‌ به شکلی‌ در معرض‌ اتهام‌ یا سوء‌ظن‌ قرار می‌گرفتند، دست‌ داشت‌. سرلشکر جهانبانی‌، ستوان‌ محسن‌ جهانسوز، دکتر [[ارانی، تقی (تبریز ۱۲۸۲ـ تهران ۱۳۱۸ش)|تقی‌ ارانی‌]]، [[فرخی یزدی، محمد (یزد ۱۲۶۴ـ تهران ۱۳۱۸ش)|محمد فرخی‌ یزدی‌]]، [[مدرس ، سید حسن (اردستان ۱۲۵۰ـ کاشمر ۱۳۱۶ش)|سیدحسن‌ مدرس‌]]، [[نصرت الدوله، فیروز (تهران ۱۲۶۸ـ سمنان ۱۳۱۶ش)|نصرت‌‌الدوله‌ فیروز]] و [[سردار اسعد بختیاری ، جعفرقلی خان (بختیاری ۱۲۵۸ـ۱۳۱۳ش)|سردار اسعد بختیاری‌]] ازجمله افرادی بودند که به دست اداره پلیس سیاسی کشته شدند.<br /> <!--11154800-->


[[Category:تاریخ ایران]]
[[Category:تاریخ ایران]]
[[Category:دوره پهلوی]]
[[Category:دوره پهلوی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۶

ادارۀ پلیس سیاسی
تشکیلات‌ امنیتی‌ دورۀ‌ رضاشاه‌. با تشکیل‌ سلسلۀ‌ پهلوی‌ و آغاز سلطنت‌ رضاشاه‌، ادارۀ پلیس سیاسی که پیش‌تر با نام ادارۀ پلیس مخفی در دورۀ نیابت سلطنت ناصرالملک در نظمیه ایجاد شده بود و در نخست‌وزیری وثوق‌الدوله نیز فعالیت‌هایی داشت، در شهربانی‌ کشور به‌ ریاست‌ سرتیپ‌ محمد درگاهی‌ تجدید فعالیت‌ کرد، اما اقدامات‌ گسترده‌ و سرکوبگرانۀ‌ این اداره از دورۀ ریاست‌ سرلشکر محمدحسین‌ آیرم‌ بر شهربانی‌ آغاز شد و در دورۀ‌ رکن‌الدین مختاری ادامه‌ یافت‌. پلیس‌ سیاسی‌ در دستگیری‌، محاکمه‌ و قتل‌ بسیاری‌ از فعالان‌ و مخالفان‌ سیاسی‌ رضاشاه‌ یا افرادی‌ که‌ به شکلی‌ در معرض‌ اتهام‌ یا سوء‌ظن‌ قرار می‌گرفتند، دست‌ داشت‌. سرلشکر جهانبانی‌، ستوان‌ محسن‌ جهانسوز، دکتر تقی‌ ارانی‌، محمد فرخی‌ یزدی‌، سیدحسن‌ مدرس‌، نصرت‌‌الدوله‌ فیروز و سردار اسعد بختیاری‌ ازجمله افرادی بودند که به دست اداره پلیس سیاسی کشته شدند.