عباس قلیخان جوانشیر

عباس قلیخان جوانشیر

(نیز با نام عباس قلی خان جوانشیر معتمدالدوله، ملقب به‌ والی‌ و معتمدالدوله) دولتمرد دورۀ قاجار و نخستین وزیر دادگستری ایران، پسر ابوالفتح خان جوانشیر. ابراهیم خلیل جوانشیر پدر بزرگش بود. در دورۀ محمد شاه قاجار، او حاکم کاشان (از 1251 تا 1252ق) شد. در 1252ق از حکومت کاشان معزول و بهمن میرزا بهاء‌الدوله به جای او حاکم کاشان شد. او از 1257ق حاکم کرمان شد. پس از مرگ محمد شاه و در دورۀ ناصرالدین شاه، به مدت ده سال حاکم اردبیل و مشکین بود. (حاکم اردبیل از 1265 تا 1275ق)

ناصرالدین شاه پس از برکنار کردن میرزا آقاخان نوری در 1275ق، با راهنمایی و مشورت جعفر مشیرالدوله ملقب به مهندس باشی که در انگلستان تحصیل کرده بود، یک کابینۀ وزراء دولتی (دارالشورای دولتی) تشکیل داد که به نوعی هیئت وزیرانش بود. از میان شش وزیرش، عباس قلیخان جوانشیر در رأس وزارت عدلیه قرار گرفت.

عباس قلیخان مردی عاقل، عادل، موقر و باسیاست و در عین حال مهربان بود. او با مردم رفتاری عادلانه داشت و برخلاف دیگر حاکمان، رفتارش با مردم ناعادلانه و تجاوزکارانه نبود.