خسیس

خسیس (L\'Avare)

نمایش‌نامه‌ای از مولیر، به زبان فرانسوی، نخستین اجرا در ۱۶۶۸. والر، برای تسهیل ازدواج با الیز، ترتیبی می‌دهد که در خانه‌ای که نام صاحب آن، هارپاگون، به‌معنی حرص و طمع، به‌عنوان مستخدم مشغول کار شود. از سوی دیگر، کلئانت، برادر الیز نیز عاشق دختری از اشراف مال­باخته به نام ماریان شده است. اما هارپاگون خواهان آن است که پسرش با بیوه‌ای ثروتمند، و الیز با اشراف‌زاده‌ای پیر ازدواج کنند. خود هارپاگون پیر نیز خواهان تصاحب ماریان، معشوق پسرش، است. کلئانت می‌کوشد پولی نزول کند تا روی پای خود بایستد و درمی‌یابد نزول‌خواری که به او معرفی شده، پدر خود اوست، و پدر نیز درمی‌یابد نزول‌گیر معرفی‌شده کلئانت است. چندی بعد، هارپاگون درمی‌یابد که پسرش عاشق ماریان است و ماریان نیز متقابلاً بدو تمایل دارد. پیشکار جوان نیز اعلام می‌کند که خواستگار الیز است. نوکر کلئانت نیز ۱۰هزار سکۀ طلایی را که هارپاگون پنهان کرده بود، دزدیده است تا به کلئانت بسپرد. معلوم می‌شود که آنسلم پیر، پدر ماریان و والر است و این بر پیچیدگی‌ها می‌افزاید. مال دزدیده‌شده به هارپاگون بازگردانده می‌شود و ازدواج‌های دلخواه انجام می‌گیرد. خسیس از بهترین نمایش‌نامه‌های مولیر است. آثار موسیقایی بسیاری به اقتباس از خسیس ساخته شده است که از آن شمار می‌توان به آثار جوزپه سارتی در قرن ۱۸ و فرانچسکو بیانکی در سال‌های میان ۱۸۰۲ـ۱۸۰۴ اشاره کرد.