ایزدخواست، قلعه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
[[پرونده:11686700.jpg|بندانگشتی|خرابه‌های بازمانده از قلعه]] | [[پرونده:11686700.jpg|بندانگشتی|خرابه‌های بازمانده از قلعه]] | ||
ایزدخواست، قلعه<br/> واقع در | ایزدخواست، قلعه<br/>دژی مخروبه واقع در شمال شهر ایزدخواست/یزدخواست، در شمال غربی آباده در استان فارس. قلعه‌ای مسکونی از دورۀ ساسانی است که بر صخره‌ای رسوبی کنار دره‌ای نسبتاً عمیق قرار گرفته است. مجموعۀ قلعه در سال 1382 با شمارۀ ۹۸۰۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در مسیر رودخانه‌ای که از شرق قلعه می‌گذرد، ویرانه‌های یک سد سنگی عظیم با طرح نادر قوسی به طول ۶۵ و ضخامت شش متر قرار دارد که سومین سدّ قوسی‌شکل ایران پس از سد کباد بین قم و کاشان و سد شرق در کلات نادری است. | ||
'''مشخصات سازه‌ها''' | |||
در غرب آن بناهای دو و سه طبقۀ خشت و گلی به‌چشم می‌خورد، در فواصل معیّن برای استحکام بدنۀ خارجی قلعه و بناهای مزبور، نیم‌برج‌های استوانه‌ای خشتی ساخته شده بوده است. ورودی قلعه در جنوب آن و روی یک پل کم‌عرض است. دو سوی ورودی قلعه دو سکوی بزرگ سنگی قرار دارد. در دو طرف راهی به عرض ۲.۵ متر کوچه‌هایی با عرض و طول کم منشعب و به محوطه‌ای مستطیل شکل ختم می‌شود که ورودی خانه‌ها در اطراف آن قرار داد. در شرق قلعه چهارطاقی قرار دارد که در گذشته آتشگاه بود و بعدها با مسدودکردن دهانه‌های شرقی، غربی و جنوبی آن اتاقی مربع‌شکل به اضلاع پنج متر ایجاد و به یک مسجد تبدیل شد. زیر گنبد چهارطاقی یک سقف گنبدی‌شکل به‌وجود آمده است و در گوشۀ جنوبی آن محرابی کم‌عمق ایجاد شده است. حمام متروک قلعه محوطه‌ای چهارگوشه از آجر و سنگ است که چهار طرف آن چهار شاه‌نشین برای رخت‌کن و کفش‌کن دارد و وسط سربینۀ حمام چهار ستون هشت‌ضلعی است که سقف قوسی‌شکل آن بر روی آن‌ها استوار شده است. روی یکی از ستون‌ها کتیبه‌ای با تاریخ ۱۱۱۰ق باقی است. | |||
---- | |||
<br /> <!--11686700--> | |||
[[Category:باستان شناسی ایران]] [[Category:(باستان شناسی ایران)آثار، مناطق و محوطه ها]] [[Category:جغرافیای ایران]] [[Category:فارس]] | [[Category:باستان شناسی ایران]] [[Category:(باستان شناسی ایران)آثار، مناطق و محوطه ها]] [[Category:جغرافیای ایران]] [[Category:فارس]] | ||
نسخهٔ ۱۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۱
| قلعه ایزدخواست | |
|---|---|
| نام فارسی | قلعه ایزدخواست |
| کشور | ایران |
| کاربری | قلعه |
| زمان ساخت | دورۀ ساسانی |
ایزدخواست، قلعه
دژی مخروبه واقع در شمال شهر ایزدخواست/یزدخواست، در شمال غربی آباده در استان فارس. قلعه‌ای مسکونی از دورۀ ساسانی است که بر صخره‌ای رسوبی کنار دره‌ای نسبتاً عمیق قرار گرفته است. مجموعۀ قلعه در سال 1382 با شمارۀ ۹۸۰۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. در مسیر رودخانه‌ای که از شرق قلعه می‌گذرد، ویرانه‌های یک سد سنگی عظیم با طرح نادر قوسی به طول ۶۵ و ضخامت شش متر قرار دارد که سومین سدّ قوسی‌شکل ایران پس از سد کباد بین قم و کاشان و سد شرق در کلات نادری است.
مشخصات سازه‌ها
در غرب آن بناهای دو و سه طبقۀ خشت و گلی به‌چشم می‌خورد، در فواصل معیّن برای استحکام بدنۀ خارجی قلعه و بناهای مزبور، نیم‌برج‌های استوانه‌ای خشتی ساخته شده بوده است. ورودی قلعه در جنوب آن و روی یک پل کم‌عرض است. دو سوی ورودی قلعه دو سکوی بزرگ سنگی قرار دارد. در دو طرف راهی به عرض ۲.۵ متر کوچه‌هایی با عرض و طول کم منشعب و به محوطه‌ای مستطیل شکل ختم می‌شود که ورودی خانه‌ها در اطراف آن قرار داد. در شرق قلعه چهارطاقی قرار دارد که در گذشته آتشگاه بود و بعدها با مسدودکردن دهانه‌های شرقی، غربی و جنوبی آن اتاقی مربع‌شکل به اضلاع پنج متر ایجاد و به یک مسجد تبدیل شد. زیر گنبد چهارطاقی یک سقف گنبدی‌شکل به‌وجود آمده است و در گوشۀ جنوبی آن محرابی کم‌عمق ایجاد شده است. حمام متروک قلعه محوطه‌ای چهارگوشه از آجر و سنگ است که چهار طرف آن چهار شاه‌نشین برای رخت‌کن و کفش‌کن دارد و وسط سربینۀ حمام چهار ستون هشت‌ضلعی است که سقف قوسی‌شکل آن بر روی آن‌ها استوار شده است. روی یکی از ستون‌ها کتیبه‌ای با تاریخ ۱۱۱۰ق باقی است.