آیرم، محمدحسین (تهران ۱۲۶۱ـ آلمان ۱۳۲۷ش)

محمدحسین آیرم Mohammad Hossein Ayrom
زادروز	تهران ۱۲۶۱ش
درگذشت	آلمان ۱۳۲۷ش
ملیت	ایرانی
تحصیلات و محل تحصیل	مدرسۀ‌ نظامی‌ تفلیس‌
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
سمت	فرمانده تیپ مستقل شمال در رشت - فرمانده لشکر تبریز (۱۳۰۴ش ) - آجودان رضاشاه‌ - رئیس‌ شهربانی‌ کل‌ کشور در دورۀ‌ رضاشاه‌ پهلوی‌
گروه مقاله	تاریخ ایران

آیرُم‌، محمدحسین‌ (تهران ۱۲۶۱ـ آلمان ۱۳۲۷ش) Ayrom, Mohammad Hossein

رئیس‌ شهربانی‌ کل‌ کشور در دورۀ‌ رضاشاه‌ پهلوی. فرزند یک مهاجر ایروانی بود و پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی در تهران به‌ روسیه رفت‌ و پس‌ از فارغ‌التحصیلی‌ از مدرسۀ‌ نظامی‌ تفلیس‌ به‌ ایران‌ بازگشت‌ و به‌ نیروی‌ پیادۀ قزاق‌ پیوست‌. در ۱۲۹۱ش با درجۀ‌ سرهنگی‌ آجودان و مترجم‌ ژنرال‌ لیاخوف‌ فرمانده‌ نیروی‌ قزاق‌ بود. در ۱۳۰۱ش با درجۀ‌ سرتیپی‌ به فرماندهی تیپ مستقل شمال در رشت و در ۱۳۰۴ش به‌ فرماندهی‌ لشکر تبریز و سال‌ بعد به آجودانی‌ رضاشاه‌ منصوب‌ شد و پس‌ از چندی،‌ از فرماندهی‌ لشکر آذربایجان‌ برکنار و به‌ تهران‌ فراخوانده‌ شد. در ۱۳۱۰ش در اروپا به‌‌سر می‌برد که‌ رضاشاه‌ وی را به تهران احضار و به‌ ریاست‌ نظمیه‌ (شهربانی‌) کل‌ مملکتی‌ منصوب‌ کرد. در ۱۳۱۲ش به‌ درجۀ‌ سرلشکری‌ ارتقا یافت‌ و ریاست‌ ادارۀ‌ املاک‌ اختصاصی‌ رضاشاه‌ را برعهده‌ گرفت‌. در ۱۳۱۴ش به‌ بهانۀ‌ بیماری‌ از ایران‌ خارج‌ شد و به‌رغم‌ احضارهای‌ مکرر رضاشاه‌، به‌ ایران‌ بازنگشت‌. در دورۀ‌ ریاست‌ شهربانی‌ آیرم،‌ رجالی‌ چون‌ جعفرقلی سردار اسعد و تیمورتاش‌ دستگیر و در زندان‌ کشته‌ شدند. پس‌ از شهریور ۱۳۲۰ش، در اروپا دولت‌ «ایران‌ آزاد» را تشکیل‌ داد.

---