لیونهوک، آنتون وان (۱۶۳۲ـ۱۷۲۳)

لِیُوِنْهوک، آنتون وان (۱۶۳۲ـ۱۷۲۳)(Leeuwenhoek, Anton van)

پیش‌گام هلندی پژوهش‌های میکروسکوپی. عدسی‌های لازم را خودش می‌ساخت و بزرگ‌نمایی برخی از آن‌ها ۳۰۰ برابر بود. او با این عدسی‌ها توانست یاخته‌های قرمز خون اسپرم و باکتری‌ها را جداگانه ببیند؛ دستاوردی که بیش از یک قرن تکرار نشد. لیونهوک در دلفت زاده شد و نزد یک تاجر لباس به‌ کارآموزی پرداخت. از ۱۶۶۰، در مقام پیشکار مراکز دولتی دلفت مقرری دریافت می‌کرد و وقت خویش را بیشتر صرف تراش عدسی و تحقیقات میکروسکوپی می‌کرد. از ۱۶۷۲ تا ۱۷۲۳، مشاهداتش را در بیش از ۳۵۰ مقاله شرح داد و آن‌ها را برای انجمن سلطنتی لندن فرستاد. شهرت او چنان بود که حکمرانان متعدد، ازجمله فردریک اول پادشاه پروس و تزار پطر کبیر، به دیدارش می‌رفتند. لیونهوک بیش از ۴۰۰ عدسی ساخت که به‌روش‌های گوناگون به‌شکل میکروسکوپ‌های تک‌عدسی (یک‌چشمی) نصب می‌شدند. بیشتر آن‌ها بسیار کوچک و برخی در حد ته سنجاق بودند. در ۱۶۷۴، پیش‌زیان را کشف کرد و آن‌ها را «جانوران کوچک» نامید و به اندازه‌گیری آن‌ها پرداخت. همچنین، به مطالعۀ ساختار عدسی‌های چشم، ماهیچه‌های مخطط، اجزای دهانی حشرات و ساختار ریز گیاهان پرداخت و بکرزایی را در شته‌ها کشف کرد.

 

---