گل ـ من، موری: تفاوت میان نسخهها
Mohammadi3 (بحث | مشارکتها) جز (Mohammadi3 صفحهٔ گل ـ من، موری (۱۹۲۹) را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به گل ـ من، موری منتقل کرد) |
Mohammadi3 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه زندگینامه | {{جعبه زندگینامه | ||
|عنوان =موری گل ـ من | |عنوان =موری گل ـ من | ||
| خط ۱۰: | خط ۷: | ||
|لقب= | |لقب= | ||
|زادروز= نیویورک ۱۹۲۹م | |زادروز= نیویورک ۱۹۲۹م | ||
|تاریخ مرگ= | |تاریخ مرگ=سانتافه، نیومکزیکو ۲۰۱۹م | ||
|دوره زندگی= | |دوره زندگی= | ||
|ملیت=امریکایی | |ملیت=امریکایی | ||
|محل زندگی= | |محل زندگی= | ||
|تحصیلات و محل تحصیل= | |تحصیلات و محل تحصیل=دانشگاه ییل و مؤسسه فناوری ماساچوست | ||
| شغل و تخصص اصلی =متخصص فیزیک نظری | | شغل و تخصص اصلی =متخصص فیزیک نظری | ||
|شغل و تخصص های دیگر= | |شغل و تخصص های دیگر= | ||
| خط ۲۰: | خط ۱۷: | ||
|مکتب = | |مکتب = | ||
|سمت =استاد انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا | |سمت =استاد انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا | ||
|جوایز و افتخارات = | |جوایز و افتخارات =نوبل فیزیک (۱۹۶۹م) | ||
|آثار = | |آثار = | ||
|خویشاوندان سرشناس = | |خویشاوندان سرشناس = | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۶: | ||
|پست تخصصی = | |پست تخصصی = | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}}متخصص امریکایی فیزیک نظری. در ۱۹۶۴، نظریۀ کوارک<ref>theory of quark | }}گِل ـ مَن، موری (۱۹۲۹-۲۰۱۹م)(Gell-Mann, Murray) | ||
متخصص امریکایی فیزیک نظری. در ۱۹۶۴، نظریۀ کوارک<ref>theory of quark | |||
</ref> را تدوین کرد. کوارک در این نظریه یکی از ذرات بنیادی<ref>elementary particles </ref> سازندۀ ماده تلقی میشود. در ۱۹۶۹، بهسبب تحقیق در زمینۀ ذرات بنیادی و برهمکنش آنها به جایزۀ نوبل فیزیک دست یافت. در ۱۹۶۲، سامانهای، با نام راه هشتگانه<ref>eight fold way </ref>، برای ردهبندی ذرات بنیادی عرضه کرد. در این سامانه، وجود اَبَرچندتایه<ref>super multiplet </ref>ها یا گروههای ذرات هشتتایی بهصورت اصل موضوعی پذیرفته میشود. مقدار اسپین ذرات گروه باهم مساوی است، ولی مقادیر بار، ایزوسپین (اسپین ایزوتوپی<ref>isotopic spin </ref>)، جرم، و شگفتی<ref>strangeness</ref> آنها باهم تفاوت دارد. این مدل وجود اَبَرچندتایههایی با اندازههای گوناگون را نیز پیشبینی میکند. گِلـ من در نیویورک زاده شد و در دانشگاه ییل<ref> Yale </ref> و مؤسسۀ فناوری ماساچوست<ref>Massachusetts Institute of Technology </ref> درس خواند. در ۱۹۵۶، استاد انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا<ref>California Institute of Technology </ref> شد. در ۱۹۵۳، عدد کوانتومی<ref>quantum number </ref> جدیدی را، با نام عدد شگفتی<ref>strangeness number </ref>، مطرح کرد. با این عدد، قانون پایستگی شگفتی<ref>law of conservation of strangeness </ref> نیز مطرح شد. بنابه این قانون، در دو طرف معادلهای که برای توصیف برهمکنشهای قوی<ref>strong interactions</ref> یا الکترومغناطیسی<ref> electromagnetic interaction</ref>، ولی نه برهمکنش ضعیف<ref> weak interaction</ref>، نوشته میشود، شگفتیِ کل باید بایسته بماند. این امر در ۱۹۵۵ منجربه نظریۀ تولید وابسته<ref> theory of associated production</ref> در تولید ذرات شگفت<ref> strange particles </ref> شد. گِلـ من این قواعد را برای مزون<ref>meson </ref>های گروهی، نوکلئون<ref>nucleon </ref>ها، شامل نوترون<ref>neutron </ref>ها و پروتون<ref>proton </ref>ها، و هیپرون<ref>hyperon</ref>ها بهکار برد و از این راه به پیشبینیهای موفقیتآمیزی دست یافت. | </ref> را تدوین کرد. کوارک در این نظریه یکی از ذرات بنیادی<ref>elementary particles </ref> سازندۀ ماده تلقی میشود. در ۱۹۶۹، بهسبب تحقیق در زمینۀ ذرات بنیادی و برهمکنش آنها به جایزۀ نوبل فیزیک دست یافت. در ۱۹۶۲، سامانهای، با نام راه هشتگانه<ref>eight fold way </ref>، برای ردهبندی ذرات بنیادی عرضه کرد. در این سامانه، وجود اَبَرچندتایه<ref>super multiplet </ref>ها یا گروههای ذرات هشتتایی بهصورت اصل موضوعی پذیرفته میشود. مقدار اسپین ذرات گروه باهم مساوی است، ولی مقادیر بار، ایزوسپین (اسپین ایزوتوپی<ref>isotopic spin </ref>)، جرم، و شگفتی<ref>strangeness</ref> آنها باهم تفاوت دارد. این مدل وجود اَبَرچندتایههایی با اندازههای گوناگون را نیز پیشبینی میکند. گِلـ من در نیویورک زاده شد و در دانشگاه ییل<ref> Yale </ref> و مؤسسۀ فناوری ماساچوست<ref>Massachusetts Institute of Technology </ref> درس خواند. در ۱۹۵۶، استاد انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا<ref>California Institute of Technology </ref> شد. در ۱۹۵۳، عدد کوانتومی<ref>quantum number </ref> جدیدی را، با نام عدد شگفتی<ref>strangeness number </ref>، مطرح کرد. با این عدد، قانون پایستگی شگفتی<ref>law of conservation of strangeness </ref> نیز مطرح شد. بنابه این قانون، در دو طرف معادلهای که برای توصیف برهمکنشهای قوی<ref>strong interactions</ref> یا الکترومغناطیسی<ref> electromagnetic interaction</ref>، ولی نه برهمکنش ضعیف<ref> weak interaction</ref>، نوشته میشود، شگفتیِ کل باید بایسته بماند. این امر در ۱۹۵۵ منجربه نظریۀ تولید وابسته<ref> theory of associated production</ref> در تولید ذرات شگفت<ref> strange particles </ref> شد. گِلـ من این قواعد را برای مزون<ref>meson </ref>های گروهی، نوکلئون<ref>nucleon </ref>ها، شامل نوترون<ref>neutron </ref>ها و پروتون<ref>proton </ref>ها، و هیپرون<ref>hyperon</ref>ها بهکار برد و از این راه به پیشبینیهای موفقیتآمیزی دست یافت. | ||
| | ||
موری گِل ـ مَن، در تاریخ ۲۴ مه ۲۰۱۹م (۳ خرداد ۱۳۹۸ش) در سن ۸۹ سالگی در سانتافه، نیومکزیکو درگذشت. | |||
---- | ---- | ||
[[Category:فیزیک و مکانیک]] [[Category:(فیزیک و مکانیک)اشخاص و آثار]] | [[Category:فیزیک و مکانیک]] [[Category:(فیزیک و مکانیک)اشخاص و آثار]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۸ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۸:۳۳
| موری گل ـ من Murray Gell-Mann | |
|---|---|
| زادروز |
نیویورک ۱۹۲۹م |
| درگذشت | سانتافه، نیومکزیکو ۲۰۱۹م |
| ملیت | امریکایی |
| تحصیلات و محل تحصیل | دانشگاه ییل و مؤسسه فناوری ماساچوست |
| شغل و تخصص اصلی | متخصص فیزیک نظری |
| سمت | استاد انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا |
| گروه مقاله | فیزیک و مکانیک |
| جوایز و افتخارات | نوبل فیزیک (۱۹۶۹م) |
گِل ـ مَن، موری (۱۹۲۹-۲۰۱۹م)(Gell-Mann, Murray)
متخصص امریکایی فیزیک نظری. در ۱۹۶۴، نظریۀ کوارک[۱] را تدوین کرد. کوارک در این نظریه یکی از ذرات بنیادی[۲] سازندۀ ماده تلقی میشود. در ۱۹۶۹، بهسبب تحقیق در زمینۀ ذرات بنیادی و برهمکنش آنها به جایزۀ نوبل فیزیک دست یافت. در ۱۹۶۲، سامانهای، با نام راه هشتگانه[۳]، برای ردهبندی ذرات بنیادی عرضه کرد. در این سامانه، وجود اَبَرچندتایه[۴]ها یا گروههای ذرات هشتتایی بهصورت اصل موضوعی پذیرفته میشود. مقدار اسپین ذرات گروه باهم مساوی است، ولی مقادیر بار، ایزوسپین (اسپین ایزوتوپی[۵])، جرم، و شگفتی[۶] آنها باهم تفاوت دارد. این مدل وجود اَبَرچندتایههایی با اندازههای گوناگون را نیز پیشبینی میکند. گِلـ من در نیویورک زاده شد و در دانشگاه ییل[۷] و مؤسسۀ فناوری ماساچوست[۸] درس خواند. در ۱۹۵۶، استاد انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا[۹] شد. در ۱۹۵۳، عدد کوانتومی[۱۰] جدیدی را، با نام عدد شگفتی[۱۱]، مطرح کرد. با این عدد، قانون پایستگی شگفتی[۱۲] نیز مطرح شد. بنابه این قانون، در دو طرف معادلهای که برای توصیف برهمکنشهای قوی[۱۳] یا الکترومغناطیسی[۱۴]، ولی نه برهمکنش ضعیف[۱۵]، نوشته میشود، شگفتیِ کل باید بایسته بماند. این امر در ۱۹۵۵ منجربه نظریۀ تولید وابسته[۱۶] در تولید ذرات شگفت[۱۷] شد. گِلـ من این قواعد را برای مزون[۱۸]های گروهی، نوکلئون[۱۹]ها، شامل نوترون[۲۰]ها و پروتون[۲۱]ها، و هیپرون[۲۲]ها بهکار برد و از این راه به پیشبینیهای موفقیتآمیزی دست یافت.
موری گِل ـ مَن، در تاریخ ۲۴ مه ۲۰۱۹م (۳ خرداد ۱۳۹۸ش) در سن ۸۹ سالگی در سانتافه، نیومکزیکو درگذشت.
- ↑ theory of quark
- ↑ elementary particles
- ↑ eight fold way
- ↑ super multiplet
- ↑ isotopic spin
- ↑ strangeness
- ↑ Yale
- ↑ Massachusetts Institute of Technology
- ↑ California Institute of Technology
- ↑ quantum number
- ↑ strangeness number
- ↑ law of conservation of strangeness
- ↑ strong interactions
- ↑ electromagnetic interaction
- ↑ weak interaction
- ↑ theory of associated production
- ↑ strange particles
- ↑ meson
- ↑ nucleon
- ↑ neutron
- ↑ proton
- ↑ hyperon