موزه عبرت ایران

موزۀ عبرت ایران
نام فارسی	موزۀ عبرت ایران
کشور	ایران
استان	تهران
نام لاتین	Ebrat Museum of Iran
موقعیت	در انتهای خیابان فردوسی نزدیک میدان امام‌خمینی (توپخانۀ سابق)
کاربری	موزه‌
زمان ساخت	۱۳۱۱ش
سازنده	مهندسان آلمانی

موزه عبرت ایران

موزۀ عِبْرَتِ ایران Ebrat Museum of Iran

نام موزه‌ای در تهران، در انتهای خیابان فردوسی نزدیک میدان امام‌خمینی (توپخانۀ سابق). ساختمان این موزه همان ساختمان کمیتۀ مشترک ضد خرابکاری است. در ۱۳۱۱ش رضاشاه پهلوی دستور ساخت آن را به گروهی از مهندسان آلمانی داد و در ۱۳۱۶ش به بهره‌برداری رسید. این ساختمان طراحی بسیار پیچیده‌ای دارد و دارای چندین لایۀ حفاظتی است که امکان فرار را غیرممکن می‌کند. از نمای بیرون ساختمانی معمولی و در داخل بسیار مجهّز و پیچیده است. نام آن در دورۀ رضاشاه توقیف‌گاه بود. در سلطنت محمدرضا‌شاه پهلوی، این بنا ادارۀ اطلاعات شهربانی بود. در دهۀ ۱۳۴۰ش به‌سبب افزایش گروه‌های مخالف و معتقد به مبارزۀ مسلحانه، این ساختمان برای هماهنگی بین نیروهای شهربانی و ساواک، کمیتۀ مشترک ضد خرابکاری نامیده شد و رسماً از چهارم بهمن ۱۳۵۰ش فعالیت جدید خود را آغاز کرد. نخستین رئیس آن سپهبد جعفرقلی صدری، رئیس وقت شهربانی، و دیگر رؤسای آن تیمسار رضا زندی‌پور، سرتیپ ربیعی و آخرین مسئول آن که تا ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ش در این سِمت بود، تیمسار سجده‌ای بوده است. قسمتی از این ساختمان در گذشته، زندان زنان بود، اما بعدها به مرکز مخوف شکنجه و بازجویی مبارزان بدل شد. زبده‌ترین بازجوها و بی‌رحم‌ترین شکنجه‌گران در آن‌جا اقامت و فعالیت شبانه‌روزی داشتند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این بنا مدتی در اختیار کمیته و دادستانی انقلاب اسلامی بود و سپس طی طرحی فرهنگی به موزۀ تاریخ مبارزان ایران با نام موزۀ عبرت تبدیل شد. به‌سبب اهمیت تاریخی این بنا، تندیس‌ها، عکس‌ها،اسناد، ابزار و کتب، و تاریخ مبارزانی که در آن‌جا زندانی و شکنجه شده‌اند در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده شده است.