اوکالیپتوس
اوکالیپتوس (eucalyptus)
گروهی از درختان خانوادۀ موردیان[۱]، متعلق به جنس اوکالیپتوس. بومی استرالیا، و عموماً به درختان صمغدار[۲] معروفاند. نزدیک به ۹۰ درصد الوار استرالیا از درختان اوکالیپتوس بهدست میآید که مجموعاً ۵۰۰ گونه را دربر میگیرد. این درختان چوبی سخت و تیره دارند که برای ساخت سازههایی مانند راهآهن و پل بهکار میرود. اغلب درختان اوکالیپتوس بلند، معطّر، و همیشهسبزند. برگهای این درختان آویزان و گلهایشان سفید، صورتی یا قرمز است. اولین گونههای این درختان حدود ۱۰۰ سال پیش به ایران وارد و کاشته شدهاند، ولی سرما و برف سالهای 1327 و 1328ش موجب از بین رفتن آنها شد. در 1330ش چند گونه از بذرهای مقاوم توسط پروفسور گائوبا (استاد دانشکدۀ کشاورزی کرج)، از استرالیا و مراکش به ایران آورده و در خزانۀ سازمان مطالعات اکولوژی نوشهر کاشته شد. در 13۴2ش بیش از 30 گونۀ مختلف آن را دکتر حبیبالله ثابتی (استاد دانشکدۀ کشاورزی کرج)، به منظور کاشت و مطالعه، در اختیار سازمان جنگلها و مراتع کشور گذاشت. در ۱۹۹۶، مشخص شد که ترکیبات حاصل از برگ اوکالیپتوس تأثیر فراوانی در ازبینبردن استرپتوکوکوس موتانس[۳] دارند. این باکتری در دهان یافت میشود و دندان را میپوساند. برگ اوکالیپتوس یگانه بخش قابل استفادۀ گیاه از نظر درمانی است. این اندام اثر قابض، تببر، ضد نزله، و ضدعفونیکننده دارد.