ارمنیان، مدارس (تهران)
اَرْمَنیان، مدارِس (تهران)
اولین مدرسۀ ارمنی تهران، پس از گشایش کلیسای «تاتووس و باردوتیموس» در محلۀ دروازه شاه عَبدُالعَظیم حَسَنی (ع)، دایر شد. سپس در کلیسای گوورک مقدس، در محلۀ دروازۀ قزوین، کلاس درسی تشکیل شد. در ۱۲۴۹ش سه جوان ارمنی انجمن ارمنی دوستداران علم و دانش را در تهران بنیان نهادند. در دی ماه همان سال مدرسۀ هایگازیان در کلیسای گوورک مقدس افتتاح شد. میسیونرهای پروتستان امریکایی در محلۀ دروازۀ قزوین، در خیابان ارامنه، مدرسه‌ای تأسیس کردند که تحصیل در آن رایگان بود و حتی لباس، کتاب، و نوشت‌افزار نیز به دانش‌آموزان ارمنی می‌دادند تا آنان برای تغییر مذهب تشویق شوند. انجمن ارمنی دوستداران علم و دانش در ۱۲۶۳ش در خیابان ارامنه، حوالی کارخانۀ بلورسازی، گذر محمدحسن کَر، ساختمان جدیدی به سبک مدارس اروپایی بنا کرد. در ۱۲۸۲ش در محلۀ حَسَن‌آباد (خیابان جمهوری کنونی) مدرسه‌ای دیگر ساخته شد؛ که نخست شعبه‌ای از مدرسۀ هایگازیان بود و پس از مدتی تبدیل به مدرسۀ مرکزی هایگازیان شد.