آل صاعد
آل صاعد (Al-e Sa'ed (Sa'ed dynasty))
خاندانی مشهور از عالمان دینی و محدثان و قضات حنفی‌مذهب که از قرون ۴ تا ۹ق در نیشابور، هرات، ری، اصفهان و دیگر نواحی ایران سکونت داشتند. خاستگاه نخستین آنان قریۀ اُستوا بود، و از آن به نیشابور و دیگر مناطق کوچیدند. اینان غالباً در نواحی مختلف به قضاوت و خطابت می‌پرداختند و به مردم دانش می‌آموختند. معروف‌ترین عضو این خاندان ابوالعلاء صاعد بن محمد بن احمد (۳۴۳ـ۴۳۱ق) مشهور به قاضی صاعد و ملقب به عمادالاسلام است که در روزگار غزنویان و اوایل عهد سلجوقیان می‌زیست و در نیشابور منصب قضا داشت. این خاندان نیز به‌سبب انتساب به قاضی صاعد، به آل صاعد یا صاعدیه یا صاعدیان شهرت یافته‌اند.
از دیگر اعضای برجستۀ این خاندان که اغلب فرزندان و فرزندزادگان قاضی صاعدند، می‌توان ابوسعید قاضی محمد بن صاعد (۳۸۰ـ۴۳۳ق)، ابوالحسن صاعدی اسماعیل بن صاعد (۳۷۷ـ۴۴۳ق)، ابوسعد صاعدی یحیی بن محمد بن صاعد (۴۰۱ـ۴۶۰ق)، حسن بن اسماعیل بن صاعد، ابونصر صاعدی احمد بن محمد بن صاعد (۴۱۰ـ۴۸۲ق)، ابومحمد قاضی عبیدالله بن صاعد (۴۰۹ـ۴۸۶ق)، ابوالعلاء صاعد بن محمد بن عبدالرحمان بخاری اصفهانی (۴۴۸ـ۵۰۲ق)، ابوالعلاء صاعد بن سیار بن محمد هروی، صاعد بن فضل، رکن‌الدین ابوالعلاء صاعد بن مسعود ( ـ۶۰۰ق)، و قاضی نظام‌الدین احمد صاعدی ( ـ۸۱۵ق) را نام برد.