جحی
جُحی (قرن ۲ق)
(یا: جوحی؛ تلفظ: جُحا) شخصیت نیمه‌تاریخی و نیمه‌ساختگی، و قهرمان حکایات هزل‌آمیز جهان عرب. گویند دُجَین بن ثابت نام داشت، از قبیلۀ عرب فزاره بود و در کوفه می‌زیست. در کتاب‌های ادبی حکایات و نوادر بسیار به او منسوب است. از لطیفه‌های منسوب به جُحی نخستین‌بار جاحظ، سخن گفته و سپس رواج و رونق گرفته است. ابن ندیم، در الفهرست، از کتاب نوادر جُحی نام برده، اما از این کتاب اثری باقی نمانده است. از اواخر قرن ۱۹، داستان‌های جُحی با حکایات ملانصرالدین در ترکیه چنان درآمیخت که این دو رفته‌رفته یکی شدند. آوازۀ جحی به ادبیات فارسی نیز راه یافت و از قرن ۵ ق به بعد، این شخصیت در ایران به جوحی معروف شد. در سیسیل و ایتالیا او را جوفا، و در افریقای شمالی جُحئا می‌شناسند. بزرگ‌ترین مجموعۀ عربی حکایات جحی به عربی، با نام نوادر جحی الکُبری، چاپ شده است (قاهره، ۱۹۲۷).