پارتو، ویلفردو (۱۸۴۸ـ۱۹۲۳)

پارِتو، ویلفرِدو (۱۸۴۸ـ۱۹۲۳)(Pareto, Vilfredo)

پارِتو، ويلفرِدو

اقتصاددان و فیلسوف سیاسی ایتالیایی، زادۀ پاریس. او، که مخالف سرسخت سوسیالیسم و لیبرالیسم بود، نابرابری درآمد و فرمانروایی نخبگان را براساس مشاهدات تجربی خود (قانون پارتو) توجیه می‌کرد؛ یعنی بر این اساس که توزیع درآمد، با همۀ تلاش‌هایی که در راه تغییردادن آن صورت گیرد، ثابت می‌ماند. با‌این‌حال، عقاید او، که از جهاتی رنگ آزادی‌خواهانۀ کلاسیک داشتند، بر موسولینی تأثیر گذاشت و موسولینی او را در ۱۹۲۲ به سناتوری منصوب کرد. پارتو در اولین تفسیری که از جامعه عرضه کرد، جامعه را نظام به‌هم پیوسته‌ای دانست که به‌طور خودکار تنظیم می‌شود و مستقل از تلاش‌های انسانی عمل می‌کند. او یکی از بنیادگذاران اقتصاد رفاه بود و مفهومی که از بهینگی مطرح کرد مبتنی بر این اعتقاد بود که در یک نظام اقتصادی، در صورتی شرایط بهینگی وجود دارد، که بدون بدترشدن وضعیت حداقل یک نفر، بتوان وضعیت یک نفر دیگر را بهتر ساخت.