وقت

وقت

اصطلاحی عرفانی. به اعتقاد عرفا، وقت زمانی است میان گذشته و آینده که آن را حال می‌نامند و نیز معتقدند که آن حالتی است که بر دل سالک وارد می‌شود و از جنس ترس و اندوه یا شادی و نشاط است و سالک را به‌خود مشغول می‌کند. استعمالِ عبارتِ «خوش‌شدن وقت»، که در زبانِ عارفانِ فارسی زبان به‌کار می‌رود، و نیز اصطلاح رایج «خوشوقتم» که در زبان محاوره برای ابراز شادی از دیدن کسی ابراز می‌شود با عنایت به‌همین معنی است. فرق میان حال و وقت این است که حال تابش غیبی است که بر دل سالک می‌تابد و بسیار زودگذر است و از همین‌رو به برق تشبیه شده است؛ اما وقت محلّ حال است یعنی حال مانند روشنایی و نور است و وقت مانند آینه که نور در آن می‌تابد. عبارتِ معروفِ «الصوفی ابن‌الوقت» ناظر به این معنی است که صوفی به‌دلیل صفای قلبی که دارد از فرصت شادی و نشاطی که میان او و حضرت حق ایجاد می‌شود، در حال استفاده می‌کند و به گذشته و آینده نمی‌اندیشد. گاه صوفی را «ابوالوقت» یعنی آن‌ که تدبیر وقت خویش دارد نیز نامیده‌اند. نیز ← ابن‌الوقت