قول (منطق)

قول‌ (منطق)

(یا: سخن) در اصطلاح منطق، سخنی مرکب از چند لفظ مفرد. قول سه گونه است: ۱. قولی که دارای تألیف تقییدی است و به تعبیر علمای صَرف، از آن به ترکیب وصفی یا صفت و موصوف مثل «مردِ دانا» و ترکیب اضافی یا مضاف و مضافٌ‌الیه مثل «شهر تهران» تعبیر می‌شود؛ ۲. قولی که دارای تألیف خبری است، یعنی سخنی که محتمل صدق و کذب است، مثل «ابن سینا فیلسوف است»؛ ۳. قولی که دارای تألیف انشایی است، یعنی سخنی که محتمل صدق و کذب نیست و آن، به تعبیر علمای دانش معانی و دستور زبان مشتمل است بر جمله‌های غیر خبری (امر، نهی، پرسش، تمنا و .. )، مثلِ «کاش جوانی بازمی‌گشت». قول را به اقسامی چون قول باطن یا داخل، یعنی سخنی که بدون الفاظ بیان شود (زبان حال)، قول خارج یا ظاهر، یعنی سخنی که با الفاظ بیان شود (زبان قال)، قول جازم، یعنی قضیه و قول شارح یعنی تعریف نیز تقسیم کرده‌اند و این دو گونۀ اخیر در علوم معتبرند.