صرفی کشمیری، یعقوب (سرینگر ۹۲۸ـ۱۰۰۳ق)
صَرفی کشمیری، یعقوب (سِرینِگَر ۹۲۸ـ۱۰۰۳ق)
ادیب، صوفی و شاعر فارسی‌گوی هندوستانی. در ۹۴۷ق از کشمیر به سمرقند رفت و در آن‌جا به حلقۀ مریدان شیخ کمال‌الدین حسین خوارزمی پیوست و مدتی بعد از او اجازۀ ارشاد گرفت. بسیار سفر کرد و در هر شهری به دیدار مشایخ آن‌جا می‌رفت. سرانجام به کشمیر بازگشت و به تعلیم‌وتربیت مریدان خود پرداخت. در فتحپور با شیخ سلیم فتحپور چشتی آشنا شد و به طریقۀ چشتیه گروید. در دربار همایون و اکبر گورکانی احترام بسیار داشت. فانی کشمیری از شاگردان او بود. نخستین شاعر پارسی‌گوی کشمیری است که به اقتفای نظامی گنجوی پرداخته است. از آثارش: خمسه‌ای دربردارندۀ مثنوی‌های مسلک‌الاخیار، لیلی و مجنون، وامق و عذرا (لکنو، ۱۳۱۸ق)، مغازی‌النبی (لاهور، ۱۸۷۹) و مقالات مرشد به پیروی از خمسۀ نظامی گنجوی؛ روایح به نظم و نثر در عرفان و سلوک (لاهور، ۱۳۲۳ق)؛ دیوان اشعار؛ انوارالاذکار؛ تحفة‌الشعرا در عروض و قافیه؛ مناقب‌الاولیا؛ مناسک حج؛ کنزالجواهر در فن معما.