صورت های ابتدایی زندگی دینی

صورت‌های ابتدایی زندگی دینی (Les Formmes elementaires de la vie religieuse)

کتابی در جامعه‌شناسی ادیان، تألیف امیل دورکیم، به زبان فرانسوی، منتشرشده در ۱۹۱۲. دورکیم این کتاب را در واقع برای نشان‌دادن صلاحیت روش جامعه‌شناختی خود در تفسیر جلوه‌های مختلف فعالیت‌های فردی و اجتماعی آدمی تألیف کرد. مؤلف دین را نه زادۀ وهم، که مجموعۀ تصورات دگردیس‌شده‌ای تعریف می‌کند که در آداب و مناسک آن همۀ نیروهای ذهنی و عملی زیست اجتماعی آدمی به‌عینه جلوه‌گر است. دورکیم برای نشان‌دادن صحت استدلال‌های خود بر مطالعات قوم‌نگارانۀ مربوط به توتمیسم استرالیایی تمرکز می‌کند. به‌باور دورکیم، باور به توتم، اعتقاد به تطور را در خود نهفته دارد. مؤلف بر این نظر است که دین در جابه‌جایی اندیشه‌ها و نظم‌بخشیدن به روابط اجتماعی نقشی اساسی ایفا می‌کند. دورکیم، دین را نیز چونان همۀ دیگر دستاوردهای بشری در حال تحول و دگردیسی مداوم می‌داند و بر آن است که امروزه علم جایگزین دین شده است.