مقنعه
مَقْنَعِه
از انواع پوشش سر زنان. پارچه‌ای که سر و موها و گردن را می‌پوشاند و تنها صورت بیرون می‌ماند، جلو بسته است و دور تا دور بدن را تا شانه و گاه تا زیر سینه فرامی‌گیرد. مقنعه همچنین به روبنده که صورت را هم، جز دو چشم، می‌پوشاند اطلاق می‌شود. مقنعه در دوران پس از اسلام رایج شد. زنان در دوره‌های طاهریان، صفاریان، و سامانیان از مقنعه‌های سرخ و سیاه، که ظاهراً حاشیه‌دوزی و نواردوزی شده بود، استفاده می‌کردند. نوع نیشابوری آن معروف‌تر از انواع دیگر بود. در کتاب‌های مصور کتاب‌التریاق و مقامات حریری تصویر زنی با مقنعه، به رنگ‌های سرخ و آبی، دیده می‌شود. مقنعه در دورۀ ایلخانان گاه با نواری به دور آن، یا بی‌نوار، با کلاه یا بدون کلاه پوشیده می‌شد و این شیوه پوشش مقنعه در دورۀ صفویه نیز ادامه داشت؛ گاه روی مقنعه پر یا جواهری هم نصب می‌کردند. به نوشتۀ تاورنیه در سفرنامه‌اش، برخی از زنان زیرکلاه مقنعه‌ای ابریشمین داشتند که به طرف پشت آویخته می‌شد. این پوشش سر در دوره‌های بعد نیز رایج بود.