مسجد ریگ
| مسجد ریگ | |
|---|---|
| نام فارسی | مسجد ریگ |
| کشور | ایران |
| استان | یزد |
| موقعیت | یزد |
| کاربری | مسجد |
| مشخصات معماری | دارای صحنی کم‌عرض و طویل، ایوان مرتفع، گنبدخانه‌ای با گنبد یک‌پوش در پشت آن، سه نمازخانه و مناره‌ای در گوشۀ غربی مسجد |
| زمان ساخت | ۷۷۰ق |
| سازنده | امیر جلال‌الدین چخماق یا امیر معین‌الدین |
مسجد ریگ (یزد)
براساس کتاب تاریخ یزد، امیر جلال‌الدین چخماق در ۷۷۰ق، این مسجد را در محل کاروان‌سرایی ویران احداث کرد، و امیر معین‌الدین اشرف، بنای آن را به‌پایان رساند. در کتابتاریخ جدید یزد، بانی اصلی مسجد، امیر معین‌الدین معرفی شده است. در دوره‌های مختلف، قسمت‌هایی به بنای مسجد افزوده شده است. این مسجد، صحنی کم‌عرض و طویل دارد، که امروزه آن را با خرپای فلزی پوشانده‌اند. محور اصلی این حیاط در امتداد محور قبله است، و ورود به بنا در امتداد این محور صورت می‌گیرد. در سوی دیگر این محور، ایوان مرتفعی قرار دارد، و گنبدخانه‌ای با گنبد یک‌پوش در پشت آن دیده می‌شود. تفاوت‌های میان سه نمازخانۀ مسجد، از ساخته‌شدن آن‌ها در دوره‌های مختلف نشان دارد. نمازخانۀ شمال غربیِ گنبدخانه، محرابی مزین به کاشی‌کاریِ معرق از قرن ۹ق دارد. نمازخانه (شبستان) بزرگِ زمستانی مسجد با ستون‌هایی آجری، در جبهۀ جنوب شرقی حیاط واقع است و کتیبۀ محراب سنگ مرمر آن تاریخ ۱۲۵۱ق را دارد. در گوشۀ غربی مسجد مناره‌ای، مزیّن به کاشی‌کاری با نقوش هندسی و خطوط بنّایی دیده می‌شود.