بیتل ها
بیتِل‌ها (Beatles)
گروه انگلیسی موسیقیِ پاپ[۱] (۱۹۶۰ـ۱۹۷۰). اعضای این گروه در لیورپول[۲] به‌دنیا آمدند و عبارت بودند از جان لنون[۳] (۱۹۴۰ـ۱۹۸۰، گیتار ریتم[۴]، آواز[۵])، پل مک‌کارتنی[۶] (۱۹۴۲ـ بِیس، آواز)، جورج هَریسون[۷] (۱۹۴۳ـ ، گیتار برقی، آواز)، و رینگو استار[۸] (پیش‌تر ریچارد استارکی[۹]، (۱۹۴۰ ـ ، درام). بیتل‌ها با آوازهایی که اشعارشان را عمدتاً جان لِنون و پل مک‌کارتنی می‌نوشتند، بر موسیقی پاپ و راکِ[۱۰] دهۀ ۱۹۶۰ سلطه یافتند. با نخستین صفحه‌ای که از بیتل‌ها روانۀ بازار شد، یعنی آوازِ Love Me Do (۱۹۶۲) در شمارِ ۳۰ آواز پرفروش قرار گرفت و پس از آن صفحۀ Please Please Me به ردیفِ نخست ارتقا یافت. هر تک‌آواز و آلبومی که تا ۱۹۶۷ از این گروه روانۀ بازار می‌شد، بی‌درنگ به فهرست پرفروش‌ترین‌های موسیقیِ پاپ در انگلستان راه می‌یافت. در اوج جنونِ فراگیر هواداران این گروه موسوم به بیتل‌مانیا[۱۱]، اعضای گروه در دو فیلم ظاهر شدند، که عبارت‌اند از شب یک روز سخت[۱۲] (۱۹۶۴) و دیگری فیلمِ کمک[۱۳] (۱۹۶۵). آنان آوازهای فیلمِ انیمیشنِ زیردریاییِ زرد[۱۴] (۱۹۶۸) را نیز ساختند. بالادِ مشهورِ این گروه با عنوان Yesterday (۱۹۶۵)، را ۱۱۸۶ خوانندۀ مختلف ظرف دَه سال بازخوانی کردند. آلبوم قلبهای تنها Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band (۱۹۶۷) که بر روی دو ماشین هر کدام با چهار باند صوتی ضبط شد، از پیشرفت‌های تکنولوژیک در آینده خبر می‌داد. بیتل‌ها نخستین گروهِ پاپِ انگلیسی بود که با سلطۀ راک اند رولِ[۱۵] امریکایی به رقابت برخاست و حتی پس از فروپاشی در ۱۹۷۰ به تأثیرِ خود بر عرصۀ موسیقیِ پاپ ادامه داد. از ۳۰ آوازی که از ۱۹۵۵ تا ۱۹۹۱ در امریکا به‌صورت رادیویی یا تلویزیونی پخش می‌شد، سیزده آواز را اعضای بیتل‌ها ساخته بودند. اعضای گروه کارهای متنوعی را دنبال می‌کردند، که میزان توفیق آن‌ها در هر کدام متفاوت و متغیر بود. آواز My Sweet Lord (۱۹۷۰)، پرفروش‌ترین ساختۀ جورج هریسون، به سرقت موسیقایی محکوم شد. امّا آلبوم وی با عنوان Cloud Nine (۱۹۸۷) با استقبال خوبی مواجه شد؛ او در ۱۹۸۸ به عضویت گروه Traveling Wilburys درآمد، که باب دیلن[۱۶] نیز عضو آن بود. رینگو استار در چند فیلم بازی کرد و در ۱۹۷۳ آلبومِ Ringo را روانۀ بازار کرد و بعدها گروه آل استار[۱۷] را تشکیل داد.