دیریکله، لوژون (۱۸۰۵ـ۱۸۵۹)
دیریکْلِه، لوژون (۱۸۰۵ـ۱۸۵۹)(Dirichlet, Lejeune)
ریاضی‌دان آلمانی. فنون آنالیزی را در نظریۀ اعداد[۱] بهکار برد و باعث پیشبرد اساسی این نظریه شد. تحقیقات مهمی نیز در مکانیک انجام داد. در دورِن[۲]، واقع در نزدیکی آخن[۳]، زاده شد و در کولونی[۴]، که در آن زمان جزو امپراتوری فرانسه بود و امروز شهر کلن[۵] آلمان است، و در کولژ دو فرانس[۶] پاریس درس خواند. در ۲۳سالگی، استاد دانشگاه برلین و در ۱۸۵۵، استاد دانشگاه گوتینگن[۷] شد. دیریکله دستاورهای ارزشمندی در مباحث متفاوت ریاضی و فیزیک داشت. مهم‌ترین کار او در آنالیز تحقیق دربارۀ همگرایی[۸] بسط توابع به‌صورت سری فوریه[۹] بود که به مفهوم جدید تابع تعمیم‌یافته[۱۰] انجامید. در ۱۸۳۷، نخستین مقاله‌اش را دربارۀ نظریۀ تحلیلی اعداد[۱۱] منتشر کرد و در آن، قضیۀ دیریکله[۱۲] را به اثبات رساند. بنابراین قضیه، در هر تصاعد حسابی[۱۳] نامتناهی به‌صورت a+ ۲d، a + b، a ،...،که در آن a و d نسبت به هم اول باشند، یعنی مقسوم‌علیه مشترکی[۱۴] به جز ۱ نداشته باشند، بی‌نهایت عدد اول[۱۵] وجود دارد. دیریکله اطلاعات ریاضی خود را در مباحث متفاوت فیزیک بهکار گرفت، ازجمله به تحقیق در زمینۀ تعادل سیستم‌ها و نظریۀ پتانسیل پرداخت که به طرح مسئلۀ دیریکله دربارۀ وجود توابع همساز[۱۶]با مقادیر مرزی از پیش تعیین‌شده منجر شد.