فانوس دریایی
فانوس دریایی (lighthouse)
سازه‌ای دارای چراغ پرنور، برای هشدار‌دادن به کشتی‌ها یا هواپیماها. فانوس دریایی نشان‌دهندۀ آن است که کشتی یا هواپیما به مکانی نزدیک شده است که یا خطرناک یا از لحاظ ناوبری مهم است. با تعدادی آینه یا منشور نور چراغ را تقویت، و آن را در راستای افق یا به‌طرف بالا و سمت‌الرأس هدایت می‌کنند. هر روز تعداد بیشتری از فانوس‌های دریایی برقی و خودکار می‌شوند. فانوس‌های جدید سیگنال رادیویی نیز پخش می‌کنند. سیگنال فانوس‌های دریایی ممکن است سوسو‌زن، با زمان تاریکی‌ای طولانی‌تر از دورۀ روشنایی، یا چشمک‌زن، با زمان تاریکی‌ای کمتر یا مساوی با دورۀ روشنایی، باشند. چراغ‌های ثابت ممکن است سبب اشتباه شوند. الگوی روشنایی هر فانوس دریایی الگویی مخصوص است و کشتی یا هواپیما آن را شناسایی می‌کند. در هوای مه‌آلود، از علایم صوتی نظیر بوق، آژیر، و مواد منفجره نیز استفاده می‌کنند. بویه‌های چراغ‌دار، سوت‌ها، و ناقوس‌های هشداردهندۀ مه‌گرفتگی با حرکت امواج به‌کار می‌افتند.
تاریخچه. از میان فانوس‌های دریایی اولیه، فانوس دریایی اسکندریه[۱] (ح ۲۸۰پ‌م) و فانوس‌های ساخت رومی‌ها در اوستیا[۲]، راونا[۳]، بولونی[۴]، و دوور[۵] معروف‌اند. در انگلستان، تا قرن ۱۷ چراغ‌های برج کلیساها نقش فانوس دریایی را داشتند. در فانوس‌های اولیه، مانند فانوس دریایی ادیستون[۶] (۱۶۹۸)، از شعلۀ آتش یا شمع استفاده می‌شد. در جایی که آب‌سنگ یا کران‌ماسه‌ها مانع احداث فانوس دریایی‌اند و غالباً کشتیِ چراغ‌دار[۷] نصب می‌شد، اکنون فانوس‌های خودکار کوچک و ثابت نصب می‌کنند. در جایی که نصب سازه‌ای ثابت امکان‌پذیر نیست، از بویه‌های چراغ‌داری[۸] استفاده می‌کنند که یک سال بدون نیاز به تدارکات کار می‌کنند. قبلاً روشنایی این بویه‌ها با گاز استیلن[۹] تأمین می‌شد، اما رفته‌رفته از انرژی خورشیدی به‌جای گاز استیلن استفاده می‌کنند.