ساعت زیست شناختی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۳ توسط Shahraabi (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

ساعت زیست‌شناختی (biological clock)
(یا: ساعت زیستی) آهنگ درونی منظم فعالیت جانداران. سازوکارهای ناشناخته‌ای آن را تولید می‌کنند و به علامت‌های زمانی بیرونی بستگی ندارد. این ساعت‌ها تقریباً در همۀ جانوران، و در بسیاری از گیاهان، قارچ‌ها، و موجودات تک‌یاخته یافت شده‌اند. نخستین ژن ساعت زیست‌شناختی گیاهان را گروهی از پژوهشگران امریکایی در ۱۹۹۵ جداسازی کردند. در موجودات عالی‌تر، به‌نظر می‌رسد مجموعه‌ای از ساعت‌های زیست‌شناختی، با اهمیت‌های متفاوت، وجود دارد. مثلاً، هرچند چرخه‌های دمای بدن و فعالیت انسان بر پایۀ دوره‌های ۲۴ساعته «برقرار» است، دو چرخه ممکن است مستقل از یکدیگر تغییر کنند. این امر نشان‌ می‌دهد که دو گونه سازوکار ساعت زیست‌شناختی وجود دارد. مواجهۀ انسان با نور درخشان، ساعت زیست‌شناختی را تغییر می‌دهد. از این امر برای کمک به مردم دچار خستگی پرواز[۱]، ناشی از اختلاف ساعت، و اختلال عاطفی فصلی[۲] استفاده می‌کنند.

 


  1. jet lag
  2. seasonal affective disorders