رواق ورودی
رواق ورودی (portico)
ایوان[۱] یا ورودی[۲] ستون‌بندی‌شدۀ یک سازه، یا گذرگاه سرپوشیده‌ای که به‌وسیلۀ مجموعه‌ای از ستون‌های منظم نگه داشته می‌شود. این رواق‌ها، ورودی‌های معابد یونان باستان را شکل می‌بخشید. رواق از اجزاء اصلی معماری معبد در یونان، و عنصر شاخص معماری رومی و دیگر بناهای متأثر از معماری کلاسیک به‌شمار می‌رود. رواق‌های مختلف موجود در معابد یونانی مشخصات اصلی این بناها را تشکیل می‌دهند و براساس تعداد ستون‌ها نام‌گذاری می‌شوند. اگر دیوارهای طولانی معبد تا بعد از مقصوره[۳] یا محراب اصلی[۴] ادامه یابد تا دیوارهای ورودی سرپوشیده یا پیش‌تالار[۵] را شکل بخشد، غالباً این دیوارهای طولانی به دو جرز درگاه[۶] منتهی می‌شوند، یک جرز درگاه دیرک[۷] کناری یا ستون‌نما[۸]ست. به این ترتیب انتهای گشودۀ ورودی سرپوشیده یا رواق با قرارگرفتن در میان یک و چهار ستون در رواقِ تونشسته[۹] نگه داشته می‌شود. معابدی که با این شیوه ساخته می‌شوند تک‌ستونی[۱۰]، دوستونی[۱۱]، سه‌ستونی[۱۲]، یا چهارستونی[۱۳] نام دارند. در این روش از بیش از چهار ستون استفاده نمی‌شود. اگر معبد به یک ورودی منتهی شود که از جوانب هم مانند جلو گشوده باشد و ستون‌های مستقلی در عرض رواق داشته باشد، بنای پیش‌ستونی[۱۴] خوانده می‌شود. چهار ستون کمترین تعداد ستون برای چنین بنایی است، و بنای پیش‌ستونی می‌تواند پنج‌ستونی، دَه‌ستونی، دوازده و چهارده‌ستونی باشد. معبد دوسو رواقی[۱۵]، در جلو و پشت رواق‌هایی دارد؛ پرستشگاه دورستونی[۱۶] در اطراف بنا ردیف ستون‌هایی دارد؛ و معبد دو ردیف ستونی[۱۷] را ردیفی دوتایی از ستون‌ها دربرمی‌گیرد.