گیلداس قدیس
گیلْداس قِدّیس (ح ۵۰۰ ـ۵۷۰ م)(St Gildas)
قدیس[۱] و مورخ بریتانیایی، صاحب تاریخ سقوط و فتح بریتانیا[۲] که نخستین کتاب تاریخ از مورخی بریتانیایی و تنها تاریخ مکتوب دربارۀ سلت‌هاست. تاریخ گیلداس احتمالاً بین ۵۱۶م تا ۵۴۷م تألیف شده است و از ورود رومیان تا زمان نگارش کتاب را دربر می‌گیرد؛ ولی اثری دقیق و معتبر نیست و بیشتر رساله‌ای اخلاقی[۳] است. مؤلف در آن از ذکر دقیق تاریخ‌ها غفلت کرده و تنها از منطقۀ خود گیلداس یعنی غرب بریتانیا سخن گفته است. با این همه تنها مأخذ باقی‌مانده از آن زمان دربارۀ وقایع نیمۀ اول قرن ۶م بریتانیا است و خاصه به‌‌دلیل شواهد عینی‌اش از یورش آنگلو ساکسون‌ها[۴] ارزشمند است. از زندگی گیلداس اطلاعات زیادی دردست نیست. همین‌قدر می‌دانیم که راهب[۵] بود و نقل شده است که در استراسکلاید[۶] به‌‌دنیا آمد، به ویلز[۷] گریخت، و به ایرلند و شاید برتانی[۸] نیز سفر کرد. طبق شرح حالی قدیمی در حدود ۵۲۰م برای زیارت به رم رفت.