برنامه ریزی اقتصادی
برنامه‌ریزی اقتصادی (economic planning)
فرآیند کنترل و هدایت امور اقتصادی در جامعه، معمولاً به‌وسیلۀ حکومت. امروز، در برابر رویکرد آزادی اقتصادی[۱] مطرح می‌شود که در قرن ۱۸ رواج یافت و حکومت را از مداخله در امور اقتصادی افراد باز می‌داشت و در عوض، ویژگی‌ها و سرعت و جهت تغییر و تحولات اقتصادی را به فشار بازار واگذار می‌کرد. در دوران اخیر، توجه به رویکرد طراحی اقتصادی معمولاً در دوره‌هایی اوج می‌گیرد که فشار و رکود اقتصادی، ازجمله به‌سبب وقوع جنگ، شدت می‌یابد. از حدود دهۀ ۱۹۳۰ تا اواخر دهۀ ۱۹۶۰، بسیاری از کشورهای دنیا، به‌تدریج، به اجرای طرح‌های ملی در نظام اقتصادی خود مبادرت ورزیدند. اما در دهۀ ۱۹۸۰، اجرای چنین طرح‌هایی به بحران‌های اقتصادی در این جوامع منجر شد. سطح و نوع طراحی‌های اقتصادی که حکومت مرکزی در جامعه اعمال می‌کند، در نظام‌های سیاسی گوناگون، متفاوت بوده است. مثلاً، در کشورهای سوسیالیستی و کمونیستی و فاشیستی چنین سیاست‌های اقتصادی‌ای به شدیدترین وجه اعمال می‌شده است. برنامه‌ریزی اقتصادی ممکن است متضمن نظارت مستقیم (مثل اجرای سیاست‌های جیره‌بندی، تعیین قیمت کالاها، دستمزدها، و اجاره‌بها) یا غیرمستقیم (نظیر اجرای سیاست‌های پولی و مالی) باشد.
- ↑ laissez-faire