میتران، فرانسوا (۱۹۱۶ـ۱۹۹۶)
میتِران، فرانْسوا (۱۹۱۶ـ۱۹۹۶)(Mitterrand, François)
| فرانسوا میتران François Mitterrand | |
|---|---|
| زادروز |
۱۹۱۶م |
| درگذشت | ۱۹۹۶م |
| ملیت | فرانسوی |
| تحصیلات و محل تحصیل | تحصیل حقوق و سیاست در پاریس |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
سیاستمدار سوسیالیست فرانسوی. پس از یک دوره فعالیت موفقیت‌آمیز در مناصب وزارتی در جمهوری چهارم فرانسه و عضویت در یازده هیئت دولت (۱۹۴۷ـ ۱۹۵۸)، در ۱۹۷۱ به حزب نوبنیاد سوسیالیست پیوست و آن را به پرطرفدارترین حزب در فرانسه تبدیل کرد و با پیروزی در انتخابات در دو دورۀ متوالی (۱۹۸۱ـ ۱۹۸۸ و ۱۹۸۸ـ۱۹۹۵)، در مقام ریاست‌جمهوری خدمت کرد. تشکیلات سیاسی میتران از ۱۹۸۲ سیاست‌های توزیع مجدد و ضد رکودی را رها کرد و به‌رغم افزایش نرخ بیکاری، به سیاست اقتصاد متعارف و مبتنی‌بر حفظ «فرانک قوی» (دارای پیوند با مارک آلمان) روی آورد و برای یکپارچگی هرچه بیشتر اروپا با شور و نیروی فراوان کوشید. میتران در پاریس حقوق و سیاست خواند. در جنگ جهانی دوم، ابتدا مدتی در دستگاه دولت ویشی[۱] مارشال پتن[۲] کار کرد، اما بعدها به جنبش مقاومت پیوست و شهرت یافت. در ۱۹۴۵ عضو حزب کوچک میانۀ متمایل به چپ بود و به نمایندگی مجلس ولایت نیور[۳] برگزیده شد. با اقدام ژنرال شارل دوگل[۴] در ایجاد جمهوری پنجم در ۱۹۵۸ مخالفت کرد و اتحادیۀ چپ[۵] را تشکیل داد و در مقام نامزد این اتحادیه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۶۵ از دوگل شکست خورد. در ۱۹۷۱، که رهبر حزب سوسیالیست بود، با حزب کمونیست دربارۀ پیمان انتخاباتی و برنامۀ مشترک دولت[۶] مذاکره کرد (۱۹۷۲ـ۱۹۷۷). با وجود این، در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۷۴ بار دیگر، این‌بار از والری ژیسکاردستن[۷]، شکست خورد و سرانجام در ۱۹۸۱ به ریاست‌جمهوری فرانسه برگزیده شد. تنزل اوضاع اقتصادی فرانسه پس از ۱۹۸۳، برنامۀ بلندپروازانۀ میتران را برای اصلاحات اجتماعی، اقتصادی، و نهادی با مشکل مواجه کرد. پس از آن‌که سوسیالیست‌ها در مارس ۱۹۸۶ اکثریت خود را در مجلس از دست دادند، میتران ناگزیر شد با ژاک شیراک[۸]، نخستوزیر طرفدار دوگل، کار کند. با وجود این، محبوبیت میتران افزایش یافت و در انتخابات ریاست‌جمهوری در مه ۱۹۸۸ ژاک شیراک را شکست داد. اما در ۱۹۹۳ بار دیگر به «همکاری اجباری[۹]» با ادوار بالادور[۱۰]، نخستوزیر محافظه‌کار، تن داد. بیماری میتران در اواخر دورۀ ریاست‌جمهوری از قدرت او کاست. میتران در دورۀ «همکاری اجباری» خود با شیراک توانسته بود بر محبوبیت خود در میان مردم بیفزاید، در حالی که موفقیت‌های نخست‌وزیری بالادور با زوال محبوبیت و تضعیف نفوذ میتران همراه بود.