گایوس
گایوس (قرن ۲پ‌م)(Gaius)
حقوقدان رومی. نوشته‌های گایوس از منابع اصلی اطلاعات ما از قوانین روم به‌شمار می‌رود؛ اما از زندگی او اطلاعات چندانی در دست نیست. کتاب او با نام اصول و مبانی قضایی[۱]، به‌جا مانده است و اساس کتاب یوستی‌نیانوس[۲] امپراتور روم شرقی با همان نام را تشکیل می‌داد. کتاب گایوس نخست به صورت قطعات پراکنده و مستقل برشماری نقل قول بود؛ تا این‌که متن آن در ۱۸۱۶ روی کاغذ یا پوست آهو یا لوحه ـ که برای صرفه‌جویی متن آن را به طور ناقص پاک کرده و روی آن دوباره یا چندباره می‌نوشتند ـ کشف شد. مدت‌ها اعتبار کتاب محل اختلاف بود؛ اما سرانجام در ۱۹۳۳ با کشف بخش‌هایی از آن روی پاپیروس، اعتبار آن تأیید شد.