گراتیانوس (۳۵۹ـ۳۸۳م)
گراتيانوس (۳۵۹ـ۳۸۳م)(Gratian)
(یا: فلاویوس گراتیانوس اوگوستوس[۱]) امپراتور روم از ۳۷۵م. پس از مرگ پدرش، والِنتی‌نیانوس اول[۲]، امپراتور بخش غربی امپراتوری (بریتانیا، اسپانیا و گُل) شد. والِنتی‌نیانوس دوم، برادر ناتنی او، تحت نایب‌السلطنگی مادرش، یوستینا[۳] امپراتور ایتالیا، افریقا و ایلیریکوم[۴]، شد. گراتیانوس در سیرمیوم[۵]، واقع در پانونیا[۶]، زاده شد. در ۳۷۸م لِنتینِس‌ها[۷] را در آرگِنتاریا[۸] مغلوب کرد و در ۳۷۹م، با یاری تئودوسیوس[۹] (امپراتور بخش شرقی ۳۷۹ـ۳۹۵م) بَربَرها را از بالکان راند. سال‌های اولیۀ فرمانروایی‌اش با پشتکار و پیروزی سپری شد، اما بعد سبب نفرت سربازان رومی گردید، و آنان ماکسیموس را، که در بریتانیا بود، امپراتور خواندند. ماکسیموس، سردار و غاصب اسپانیایی، به گُل رفت و در نزدیکی پاریس، گراتیانوس را شکست داد. گراتیانوس گریخت؛ اما نزدیک لیون[۱۰] کشته شد.