اکتون، جان (۱۸۳۴ـ۱۹۰۲)
اَکْتون، جان (۱۸۳۴ـ۱۹۰۲)(Acton, John)
مورّخ و سیاستمدار آزادی‌خواه انگلیسی و رهبر جنبش لیبرال کاتولیک این کشور. ملّقب به بارون اکتون اول[۱]. عضو پارلمان انگلستان (۱۸۵۹ـ۱۸۶۵) و از دوستان و مشاوران گلدستون[۲]، نخست‌وزیر وقت انگلستان، بود. عبارت مشهور «قدرت فساد می‌آورد و قدرت مطلق فساد مطلق» باعث معروفیت وی شد. در ۱۸۹۵ استاد تاریخ نوین دانشگاه کیمبریج شد. در این سِمَت طراحی و ویراستاری تاریخ جدید کیمبریج[۳] را برعهده گرفت، اما عمر او به تکمیل بیش از دو جلد از این تاریخ کفاف نداد. اکتون مالکیت مشترک ماهنامۀ رَمبلر[۴] را در اختیار داشت و با برعهده‌گرفتن سردبیری آن در ۱۸۶۲ این ماهنامه را به فصل‌نامه‌ای به‌نام بررسی مسائل داخلی و خارجی[۵] تبدیل کرد، که عقاید کاتولیک‌های لیبرال را دربر داشت. اکتون از مخالفان سرسخت معصومیت دستگاه پاپ بود و برای وحدت مسیحیت تلاش می‌کرد. در ۱۸۵۹ نمایندۀ شهر کارلو[۶] در پارلمان انگلستان شد و در ۱۸۶۹ لقب «بارون» را دریافت کرد. در ۱۸۸۶ به تأسیس و انتشار نشریۀ بررسی تاریخی انگلستان[۷] کمک کرد. آثار و نوشته‌های مستقل او عبارت‌اند از درس‌هایی دربارۀ تاریخ نوین[۸] (۱۹۰۶)، تاریخ آزادی و مقاله‌ها و مطالعات تاریخی[۹] (۱۹۰۷)، و گفتارهایی دربارۀ انقلاب فرانسه[۱۰] (۱۹۱۰).