جمعیت (بوم شناسی)
جمعیّت (بوم‌شناسی)(population)
در زیست‌شناسی و بوم‌شناسی، گروهی از موجودات زنده از یک گونه در محلی معیّن. جمعیت به اعضای یک گونۀ معیّن در اجتماعی از موجودات زنده هم گفته می‌شود. این محل ممکن است کم‌وسعت و کوچک باشد. مثلاً می‌توان به جمعیت خزه یا عدسک آبی[۱] (گیاه شناور کوچکی روی سطح آبگیرها) در یک آبگیر اشاره کرد. از آن‌جا که آبگیر زیستگاه[۲] است، جمعیت خزه را در زیستگاهی در نظر می‌گیرند که بخشی از اجتماع آن‌جا را تشکیل می‌دهد. همچنین، می‌توان واژۀ جمعیت را برای همۀ موجودات زنده از یک نوع در یک ناحیۀ جغرافیایی وسیع، مثلاً جمعیت فیل‌های افریقا، به‌کار برد. برای توصیف همۀ موجودات زندۀ یک نوع در کرۀ زمین، مثلاً جمعیت انسان‌ها، نیز می‌توان از این واژه استفاده کرد. میزان جمعیت در زیستگاه‌ها درخلال یک دورۀ زمانی تغییر می‌کند. مقیاس زمانی این تغییر ممکن است روزانه یا فصلی باشد یا ممکن است این تغییرات طی سال‌ها روی دهند. موفقیت یک موجود زنده را با اندازه‌گیری میزان یک جمعیت یا از طریق اندازه‌گیری زیست‌توده تعیین می‌کنند. اندازه‌گیری اندازه و میزان یک جمعیت بسیار دشوار و مستلزم نمونه‌گیری دقیق از زیستگاه و محاسبۀ دقیق برای برآورد اندازۀ آن جمعیت است. شمارش کامل همۀ افراد یک جمعیت به‌ندرت امکان‌پذیر است. روش‌های نمونه‌گیری معمولاً مستلزم نمونه‌گیری تصادفی[۳] است تا برآوردی رضایت‌بخش از جمعیت به‌دست آید. به این منظور از روش‌هایی مانند نمونه‌گیری مربعی (تعیین یک سطح مربع‌شکل با اندازه‌‌ای معیّن برای نمونه‌برداری) بهره گرفت. با این همه، این روش‌ها محدودیت‌هایی نیز دارند، مثلاً جانوران به این سو و آن سو می‌روند و یافتن آن‌ها نیز دشوار است. تعیین هویت و شناسایی گونه‌ها نیز ممکن است دشوار باشد. این احتمال هم وجود دارد که برای زیر نظر گرفتن نمونه‌ای به اندازۀ کافی بزرگ و برآورد دقیق فرصت کافی نباشد.