طاهریان (یمن)
طاهریان (یمن)
خاندان پادشاهی‌ای در یمن (1451- 1517م). طاهریان، ریشه‌ای حمیری داشتند و در اواخر دوره‌ی رسولیان جایگاه سیاسی اجتماعی مهمی در منطقه‌ی عدن و پیرامون آن کسب کردند و دست‌نشاندگان رسولیان در این منطقه بودند. ازدواج ملک طاهر رسولی با دختر شیخ طاهر بن معوضه (بزرگ خاندان طاهر/ طاهریان) رشته‌ی این ارتباط را محکم‌تر کرد. با ضعف دولت رسولیان دو تن از پسران طاهر -مجاهد و برادرش ظافر- در سال 1449 عدن را به تصرف خود در آوردند و پس از عقب‌نشینی ملک مسعود (آخرین پادشاه رسولی) از زبید و تثبیت قدرتشان در عدن و تعز طی دو سال، دولت بنی طاهر را تأسیس کردند و شهر مقرانه را پایتخت خود قرار دادند.
در سال 1446 سلطان ظافر در جریان هجوم نیروهایش برای اشغال صنعا کشته شد. برادرش مجاهد جانشین او شد و در 1473 به علت بیماری، برادرزاده‌اش منصور را به نیابت خود گمارد و در 1478 از دنیا رفت. منصور که جانشین او شده بود برای خواباندن ناآرامی‌ها به عدن و سپس به تعز رفت و در مدت 7 سالی که حکومت کرد مرتب در حال تردد در میان مناطق حساس بود. پس از مرگ منصور ولیعهدش -ظافر عامر- که مهم‌ترین حاکم خاندان طاهر بود به قدرت رسید و حکومت او از 1489 تا 1517 ادامه داشت. ظافر می‌کوشید منطقه‌ی تهامه را تحت سیطره‌ی خود گیرد و این اتفاق نیز رخ داد، اما در سال 1502 در تصرف صنعاء ناکام ماند. دو سال بعد بار دیگر به صنعاء هجوم برد و موفق به تصرف این شهر شد. پس از تصرف صنعاء به سمت شمال پیش‌روی کرد و بیشتر مناطق یمن را تحت سیطره‌ی خود درآورد و به پایتختش رداع برگشت. وی در رداع مسجد و مدرسه‌ی عامریه را که از حیث معماری بی‌نظیر است بنا کرده.
در اواخر سال 1516م مملوکیان مصر برای جنگ با نیروهای پرتغالی به سواحل دریای سرخ حمله نموده و حدیده و چند شهر دیگر را تصرف کردند. زمانی که به دروازه‌های صنعا رسیدند، ملک عامر همراه نیروهای نظامی‌اش که از رداع به راه افتاده بودند، از راه رسیدند و با آنان درگیر شدند. در جریان این درگیری عامر و برادرش عبدالملک کشته شدند، دولت طاهریان منقرض گردید و یمن وارد مرحله‌ای جدید از تاریخش در سایه‌ی حکومت ترکان عثمانی شد.