منازل قمر
مَنازِل قَمَر
در نجوم قدیم، ۲۸ بخش تقریباً مساوی منطقةالبروج، از اول صورت فلکی حمل تا انتهای صورت فلکی حوت که ماه در حرکت ماهانۀ خود (یا یک دورۀ هلالی)، از دیدگاه ناظر زمینی تقریباً در هر شبانه‌روز از مقابل یکی از این قسمت‌ها گذر می‌کند. از آن‌جا که حرکت ماه در طول ماه متغیر و تقسیمات قراردادی منازل نامساوی‌اند، ممکن است که گاه ماه دو شب در یک منزل و یک شب در دو منزل دیده شود. هر منزل با موقعیت ستاره‌ای در نزدیکی آن مشخص و نام‌گذاری شده است. عرب‌های بادیه‌نشین باران‌های موسومی (انواء) و بادهای سخت (بوارح) را به طلوع یا غروب بعضی از این منازل نسبت می‌دادند. به این ترتیب، توجه به منازل برای ایشان در حکم مراجعه به تقویم کشاورزی بود. چهارده منزل شمالی (از شرطین تا سماک اعزل) را منازل شامی و چهارده منزل جنوبی (از غفر تا بطن‌الحوت) را منازل یمانی نامیده‌اند. خورشید به‌طور پیوسته سه منزل را در زیر شعاع خود می‌گیرد و در ضمن حرکت ظاهری سالیانه‌اش هر منزل را در سیزده روز طی می‌کند. بدین‌ترتیب روزهای مربوط به منازل خورشید ۳۶۴ روز خواهد شد در حالی که سال ۳۶۵ روز است. به همین سبب یک روز اضافی را به روزهای منزل پانزدهم، (غفر) می‌افزودند. منزلی را که در حال خارج‌شدن از زیر روشنایی فجر است «طالع» و منزلی را که هنگام صبح غروب می‌کند «ساقط» می‌نامیدند. نام‌های منازل قمر و صورت‌های فلکی مربوط به آن‌ها بدین ترتیب است: ۱. شرطین/شرطان و ۲. بطین (در حمل)؛ ۳. ثریا و ۴. دبران (در ثور)؛ ۵. هقعه (در جبّار، واقع در نزدیکی جوزا)؛ ۶. هنعه و ۷. ذراع (در جوزا)؛ ۸. نثره (در سرطان)؛ ۹. طرف (بین سرطان و اسد)؛ ۱۰. جبهه و ۱۱. زبره و ۱۲. صرفه (هر سه در اسد)؛ ۱۳. عواء و ۱۴. سماک اعزل و ۱۵. غفر (هر سه در سُنبله)؛ ۱۶. زبانا (در میزان)؛ ۱۷. اکلیل و ۱۸. قلب و ۱۹. شوله (هر سه در عقرب)؛ ۲۰. نعائم و ۲۱. بلده (در قوس)؛ ۲۲. ذابح (در جَدْی)؛ ۲۳. سعد بلع و ۲۴. سعد سعود و ۲۵. اخبیه (هر سه در دلو)؛ ۲۶. فرغ اوّل (در فرس اعظم یا اسب بالدار)؛ ۲۷. فرغ ثانی (در فرس اعظم و امرأةالمسلسله)؛ ۲۸. بطن‌الحوت (در امرأةالمسلسله، واقع در نزدیکی حوت).